استیبل کوین چیست؟‌

درست است که بیت کوین و رمزارزها با معرفی پرداخت همتا به همتا و غیرمتمرکز، صنعت مالی را متحول کردند؛ اما نوسان شدید و همیشگی قیمت، نقطه ضعف بزرگی در ارزهای دیجیتال بود و ارز دیجیتالی که ارزش ثابتی داشته باشد، تبدیل به یکی از نیازهای ضروری این حوزه شد.

استیبل کوین ها در اصل برای کاهش نوسانات قیمت طراحی شده‌اند و برای ذخیره ارزش و دیگر مواردی که ارزهای رمزنگاری شده پرنوسان مثل بیت کوین فاقد آنها هستند، به کار می‌روند. در گذشته، بیت کوین و آلت کوین‌ها با یکدیگر معامله می‌شدند و از آنجا که نوسانات زیادی داشتند، تریدرها با سود یا ضرر چشمگیر مواجه می‌شدند و امنیت کافی نداشتند.

در این مقاله از صرافی سیمیا سعی می‌کنیم معرفی جامعی از رمزارزهای باثبات داشته باشیم و به این موضوعات می‌پردازیم که استیبل‌ کوین چیست؟ چه دلایلی برای ثبات قیمت وجود دارد؟ ارزهای دیجیتال با ثبات چه کاربردهایی دارند؟ آیا این ارزها پشتوانه دارند؟ و از چه روش‌هایی برای ثابت نگه داشتن قیمت استفاده می‌کنند؟

استیبل کوین چیست‌؟

بیت کوین طرفداران بسیار زیادی در صنعت ارز دیجیتال دارد، اما برخی کاربردها وجود دارد که BTC قادر به عملی کردن آن‌ها نیست. برای مثال شاید به‌ندرت ببینید که کسی با بیت کوین قهوه بخرد. البته شاید با توسعه و گسترش شبکه لایتینگ (Lightning network) شرایط تغییر کند. اما به‌دلایل زیر، بیت کوین به‌عنوان یک روش پرداخت برای خرید‌های کوچک و متعدد مناسب نیست:

• کارمزد تراکنش بیت کوین ممکن است از چند سنت تا ۵۰ دلار (در زمان اوج فعالیت شبکه مثل بازار گاوی ۲۰۲۱) متغیر باشد. ۵۰ دلار کارمزد برای خرید قهوه ۱ دلاری؟! قطعا منطقی نیست.
• نهایی‌شدن تراکنش‌های بیت کوین ممکن است تا ۱ ساعت طول بکشد. فرض کنید هنگام خرید یک قهوه با بیت کوین باید ۱ ساعت منتظر بمانید تا مطمئن شوید که تراکنش موفق بوده است.
• بیت کوین یک ارز دیجیتال پرنوسان است و بسیاری از فروشندگان و تاجران احتمالا آن را نمی‌پذیرند. اگر ۱۰۰ نفر قهوه خود را با بیت کوین خریداری کنند، یک نوسان ۱۰ درصدی سود فروشنده را کاهش می‌دهد. همچنین، صاحبان مشاغل نمی‌توانند دارایی‌های پرنوسان و ناپایدار را به‌طور دقیق بودجه بندی کنند و نمی‌توانند مشخص کنند که برای حقوق، دستمزد، قبض‌ها و غیره، مثلا چقدر بیت کوین باید کنار بگذارند. در واقع، یک ارز باید به عنوان ذخیره ارزش و وسیله مبادله عمل کند و ارزش آن در بلندمدت ثابت بماند. مردم از پذیرش ارزهایی که از قدرت خرید فردای آنها مطمئن نباشند، خودداری می‌کنند.
• نهایتا، اکثر طرفداران بیت کوین معتقدند که این ارز دیجیتال یک «دارایی افسانه‌ای» و مهم‌ترین و باارزش‌ترین چیزی است که توسط این نسل اختراع شده است. بسیاری از افراد از بیت کوین به‌عنوان یک سرمایه‌گذاری و یک محافظ در برابر تورم استفاده می‌کنند، و معتقدند که بیت کوین باارزش‌تر از این است که برای خریدهای روزانه از آن استفاده شود.

این یکی از زمینه‌ها و کاربردهایی است که استیبل‌ کوین ها را می‌توان به جای بیت کوین جایگزین کرد. ارائه نقدینگی موردنیاز برای معاملات، حفاظت از سرمایه‌گذاران دارایی‌های دیجیتال در برابر نوسانات، ارائه یک روش مناسب برای ذخیره و حفظ ارزش دارایی‌های دیجیتال فروخته شده و ارائه یک روش خرید دیجیتال، برخی از مزایا و کاربردهای ارزهای دیجیتال باثبات هستند.

در حال حاضر شاهد افزایش گسترده پذیرش استیبل کوین‌ها در سایت‌های تجاری الکترونیکی، کسب‌وکارهای آنلاین و کشورهایی هستیم که ارزش پول آن‌ها در اثر تورم کاهش یافته است و مردم برای حفظ قدرت خرید خود به استیبل کوین‌ها پناه آورده‌اند.

اما ارز دیجیتال باثبات یا استیبل کوین چیست؟

استیبل‌ کوین یک دارایی فیزیکی مثل ارز فیات یا طلا وابسته است که به آن وابستگی قیمت یا پگ (Peg) گفته می‌شود. داشتن وابستگی قیمت یا پشتوانه یک دارایی فیزیکی باعث می‌شود که قیمت استیبل کوین ثابت بماند. همانند ارزهای دیجیتال دیگر، کاربران می‌توانند استیبل کوین‌ها را بخرند، بفروشند، آن‌ها را با ارزهای دیگر معامله کنند و یا در کیف پول‌های ارز دیجیتال خود ذخیره کنند.

به نمودار جالب زیر نگاه کنید. این نمودار درصد بازده روزانه بیت کوین / دلار کانادا و دلار آمریکا / دلار کانادا را مقایسه می‌کند و نشان می‌دهد که از سال ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۱، میزان نوسان بیت کوین نسبت به ارزهای سنتی چقدر بوده است.

USDC و USDT (تتر)، دو مورد از معروف‌ترین استیبل کوین ها هستند که وابستگی قیمت یا نرخ برابری ۱ به ۱ با دلار آمریکا دارند و پشتوانه آن‌ها پول نقد، معادل پول نقد، اوراق تجاری، اوراق قرضه، وام‌ها و انواع دیگری از وثیقه‌ها هستند.

به طور کلی وثیقه‌های مختلفی که برای استیبل‌کوین‌ها به کار می‌روند عبارتند از:

• ارز فیات. رایج‌ترین نوع وثیقه برای استیبل کوین‌ها. دلار آمریکا پر استفاده‌ترین نوع وثیقه است اما ارز ملی کشورهای دیگر نیز گاها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

• فلزهای گران‌بها. برخی از ارزهای دیجیتال به قیمت فلزهایی مثل طلا یا نقره وابسته هستند.

• ارزهای دیجیتال. تعدادی از استیبل کوین‌ها از ارزهای دیجیتال دیگر مثل اتریوم به‌عنوان وثیقه استفاده می‌کنند. وثیقه این نوع استیبل کوین‌ها معمولا بیشتر از حد مورد نیاز است (Over collateralized) تا در برابر نوسانات قیمتی ثابت بمانند.

• انواع دیگر سرمایه‌گذاری. شرکت‌های توسعه‌دهنده استیبل کوین اغلب از ترکیب وثیقه‌های مختلف مثل اوراق تجاری، اوراق قرضه، وام‌ها و سایر سرمایه‌گذاری‌های تاییدشده استفاده می‌کنند.

کاربردهای ارزهای باثبات استیبل کوین

درست مثل دیگر دارایی‌های دیجیتال، کاربرد اصلی استیبل‌ کوین Stablecoin ها ذخیره ارزش و وسیله مبادله است. این ارزها نوسانات قیمت را به طور موقت به تعویق می‌اندازند تا تریدرها بتوانند به جایگاه امنی دسترسی داشته باشند. همچنین توکن‌های استیبل می‌توانند برای رشد دنیای امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) مثل ییلد فارمینگ (Yield Farming)، وام‌دهی و وام‌گیری و تامین نقدینگی مورد استفاده قرار گیرند.

این دو دلایل اصلی هستند که مردم استیبل‌ کوین ها را به جای دیگر رمز ارزهایی مثل بیتکوین انتخاب می‌کنند. سرمایه‌گذاران می‌توانند مطمئن باشند که توکن‌های خود را می‌توانند با قیمت ۱ دلار بفروشند. قیمت کوین‌ها به احساسات واکنش نشان می‌دهند؛ یعنی اگر تریدرها و سرمایه گذاران اعتقاد داشته باشند که هر استیبل کوین آنها ۱ دلار ارزش دارد، قیمت به آن واکنش نشان می‌دهد و در حدود ۱ دلار باقی می‌ماند.

استیبل کوین‌ها برای سرمایه گذاران نگران پناهگاه امنی به شمار می‌روند. بسیاری از صرافی‌هایی مثل بایننس، به تریدرها اجازه خرید با ارز فیات می‌دهند، اما اجازه ترید با آنها را نمی‌دهند؛ این قضیه برای تریدرهایی که ارز فیات دارند، مقداری چالش برانگیز است. این دقیقا همان جایی است که Stablecoin ها وارد می‌شوند و به این دلیل که آنها رمز ارز هستند، تقریبا در تمامی صرافی‌ها وجود دارند. در ادامه، به معرفی انواع توکن‌های استیبل و پشتوانه‌های مختلف آنها می‌پردازیم.

انواع استیبل کوین ها

رمزارزهای با ثبات یا استیبل کوین انواع مختلفی دارند. همانطور که گفتیم برای جلوگیری از نوسان قیمت آن‌ها وثیقه‌های مختلفی استفاده می‌شود، اما نوع دیگری از استیبل‌کوین‌ها هم هستند که پشتوانه‌ای ندارند و به صورت الگوریتمی ارزش آن‌ها ثابت نگه داشته می‌شود. در این قسمت قصد داریم تا به بررسی انواع استیبل‌کوین‌ها بپردازیم و نمونه‌هایی از هر دسته را نیز معرفی می‌کنیم.

استیبل کوین با پشتوانه فیات

ارز فیات، یکی از رایج‌ترین روش‌های پشتوانه‌سازی است و از آن در بسیاری از ارزهای دیجیتال باثبات یا استیبل کوین استفاده شده است. دلار آمریکا بیش از سایر ارزهای فیات به عنوان پشتوانه‌ در استیبل‌کوین‌ها به کار رفته است. این موضوع را هم در نظر داشته باشید که بانک‌های مرکزی کشورهای مختلف به دنبال آن هستند معادل دیجیتال ارزشان را ایجاد کنند که به آن ارز دیجیتال بانک مرکزی یا CBDC می‌گوییم. CBDC شباهت‌ها و تفاوت‌هایی با استیبل‌کوین‌ها دارد که بررسی آن موضوع این مقاله نیست. در ادامه به معرفی چند استیبل کوین با پشتوانه ارزهای فیات می‌پردازیم:

پشتوانه دلار آمریکا

• تتر (USDT)
• BUSD
• TrueUSD
• دلار جمینای (GUSD)
• USDCoin
• پاکسوس (Pax Dollar)

پشتوانه پوند بریتانیا

• پوند بایننس (BGBP)

پشتوانه یورو

• EURS
• EURt

پشتوانه لیر ترکیه

• BiLira

معرفی تتر (USDT)

تتر محبوب‌ترین استیبل کوین بازار است و بیشترین مارکت کپ را دارد، حتی از دامیننس تتر برای تحلیل بازار ارز دیجیتال نیز استفاده می‌شود. خرید تتر در ایران نیز مرسوم شده و حجم به نسبت بالایی را ثبت می‌کند. البته با توجه به متمرکز بودن این ارز دیجیتال باثبات و وجود کدهایی که امکان فریز دارایی را به مالکان می‌دهد، ایرانی‌ها با حساسیت بیشتری باید از USDT استفاده کنند. در نظر داشته باشید که معمولا قیمت تتر در ایران نسبت به دلار کاغذی بالاتر است. چرایی این موضوع در مقاله زیر بررسی شده است.

همواره درباره ذخایر شرکت Tether Ltd که صادر کننده تتر است، به عنوان پشتوانه USDT شک و شبهه وجود داشته است. با این حال تا زمان ویرایش این مقاله این استیبل کوین بدون مشکل به کارش ادامه داده است. اگر روزی کمبود پشتوانه تتر ثابت شود، قطعا بحران بزرگی در فضای کریپتو ایجاد خواهد شد و چه بسا به نابودی ارزهای دیجیتال بیانجامد.

نمودار بالا نشان می‌دهد که استیبل کوین تتر در طول سال ۲۰۲۲ به‌طور کامل بر بازار را تسلط داشت و با ظهور استیبل کوین‌ها جدید، سهم تتر از بازار کاهش یافته است. همچنین، شایعات و اخبار مختلفی منتشر شد که تتر ذخایر کافی برای پشتیبانی از USDT را ندارد و این باعث شد تعدادی از افراد سرمایه خود را به USDC تبدیل کنند.

معرفی USDCoin

USDCoin یکی دیگر از معروف‌ترین ارزهای دیجیتال باثبات یا استیبل‌ کوین است. USDC استیبل کوین رسمی صرافی Coinbase است که با هدف قانون‌گذاری شدن و شفافیت بیشتر نسبت به تتر ایجاد شده است. این توکن باثبات یا استیبل‌ کوین دارای مجوز اقتصادی و صلاحیت رسمی برای فعالیت است. این کمپانی و حساب‌های بانکی که ذخایر ارز USDCoin را نگهداری می‌کنند، مورد بررسی و بازبینی قانونی قرار گرفته‌اند تا مشتریان مطمئن باشند که دارایی‌هایشان در جای امنی قرار دارد. USDC نیز مانند تتر با دلار آمریکا پشتیبانی می‌شود و بر روی بلاک چین اتریوم است.

معرفی TrueUSD

TrueUSD یکی دیگر از ارزهای باثبات استیبل کوین با پشتوانه دلار است. این استیبل کوین به اندازه دو مورد قبلی پذیرفته نشده، اما پتانسیل‌های زیادی دارد. TUSD نسبت به دیگر استیبل‌کوین‌ها شفاف‌تر است و الزامات قانونی را به طور کامل برآورده کرده است. برای خرید این رمزارز کاربران باید مراحل احراز هویت یا KYC را به طور کامل طی کنند.

استیبل کوین با پشتوانه کالا

این نوع از ارزهای دیجیتال باثبات یا استیبل کوین به ارزش کالاهایی مثل فلزات گران‌بها، فلزات صنعتی، نفت خام و حتی املاک و مستغلات پگ می‌شوند. استفاده از این نوع استیبل کوین‌ها باعث می‌شود که سرمایه‌گذاران به‌راحتی و بدون نیاز به منابع و ذخیره‌سازی کالاها، کالاها را معامله و در آن‌ها سرمایه‌گذاری کنند. سرمایه‌گذاری در ارز دیجیتالی که وابسته به نفت است، قطعا بهتر از خرید بشکه‌های نفت خام و نگهداری آن‌ها در خانه است. بسیاری از سرمایه‌گذاران معتقدند که روزی امکان ذخیره و سرمایه‌گذاری در هر نوع دارایی در بلاک چین وجود خواهد داشت.

استیبل کوین های با پشتوانه کالا دارای ویژگی‌های مختلفی هستند مثل:

• ارزش آنها به نسبت یک یا چند کالا ثابت است و بر حسب تقاضا، قابل بازخرید هستند.
• قابلیت پرداخت توسط افراد مختلف، شرکت‌ها و حتی سازمان‌های مالی قانونی وجود دارد.
• مقدار کالایی که به عنوان پشتوانه این استیبل کوین‌ها در نظر گرفته شده است، در مقدار عرضه آن تاثیر می‌گذارد. یعنی به نسبت میزان موجود از کالای مورد نظر توکن تولید می‌شود.

دارندگان استیبل کوین های با پشتوانه کالا، می‌توانند توکن‌های خود را طبق نرخ تبدیل برای دریافت دارایی واقعی بازخرید کنند. هزینه ثابت نگه داشتن این نوع ارزهای باثبات، همان هزینه ذخیره و محافظت از کالای مورد نظر است. توکن‌های Digix Gold یکی از نمونه‌های Stablecoin با پشتوانه طلا است.

CACHE Gold با نماد CGT نیز یکی از محبوب‌ترین ارزهای باثبات با پشتوانه طلاست. هر توکن CGT توسط ۱ گرم طلای خالص که در جاهای مختلف دنیا ذخیره شده‌اند، پشتیبانی می‌شود. ارسال هر توکن CGT به منزله ارسال ۱ گرم طلای خالص است که در هر نقطه از جهان با طلای واقعی قابل بازخرید است.

تتر گلد (XAUt) و پکس گلد (PAXG) نیز به همین صورت کار می‌کنند؛ اما به جای ۱ گرم طلا، با یک اونس طلا پشتیبانی می‌شوند. دارایی‌های دیگری مثل Tiberius نیز وجود دارد که پشتوانه‌ آن‌ ترکیبی از فلزات گران‌بها یا SwissRealCoin است. خود SwissRealCoin ارز دیجیتال باثباتی است که به ارزش مجموعه‌ای از سهام املاک سوئیس وابسته است.

استیبل کوین با پشتوانه ارز دیجیتال

پشتوانه این ارزهای باثبات، دیگر ارزهای دیجیتال هستند. از آنجایی که ذخیره ارزهای رمزنگاری شده ممکن است نوسانات زیادی داشته باشند، چنین استیبل کوین‌ هایی دارای وثیقه بیشتر از حد لازم هستند؛ بدین معنا که مقدار بیشتری رمز ارز برای تولید مقدار کمتری از استیبل کوین به وثیقه گذاشته می‌شود.

مثلا برای تولید ۱۰۰۰ دلار استیبل کوینی که پشتوانه آن اتریوم است، ۲۰۰۰ دلار اتر استفاده می‌شود؛ این کار باعث می‌شود که نوسانات اتر نصف شود. DAI مشهورترین توکن استیبل کوین با پشتوانه کریپتو است که از آن به عنوان استیبل‌ کوین غیرمتمرکز یاد می‌شود.

معرفی دای (DAI)

دای استیبل کوین است که از دیگر رمز ارزهای باثباتی که پشتوانه ارزهای فیات دارند، کاملا متفاوت است. هر دای معادل ۱ دلار است؛ اما نحوه ثابت نگه داشتن قیمت آن منحصر به فرد است. به جای مبادله توکن‌های DAI با دلار آمریکا، این استیبل کوین با اتریوم پشتیبانی می‌شود و یک توکن ERC20 است.

دای از سیستم پیچیده‌ای استفاده می‌کند که به صورت اتوماتیک و با قراردادهای هوشمند اجرا می‌شود. در کنار دای، توکن دیگری به نام MKR‌ وجود دارد که برای اطمینان یافتن از ثبات قیمت ۱ دلاری DAI به کار می‌رود؛ اگر قیمت دای از ۱ دلار فاصله بگیرد، توکن‌ها خریداری یا فروخته می‌شوند تا دوباره قیمت را روی ۱ دلار تثبیت کنند.

استیبل کوین الگوریتمی

استیبل کوین های الگوریتمی هیچ پشتوانه‌ای ندارند و عرضه آن‌ها به‌وسیله یک الگوریتم و بر اساس تقاضای بازار تنظیم می‌شود. بر اساس تغییرات تقاضای استیبل کوین در زمان حال، الگوریتم استیبل کوین‌ ها را می‌سوزاند و یا کوین‌های جدید صادر می‌کند.

امپلفورت (AMPL) یکی از استیبل کوین‌ های الگوریتمی است و به جای این که یک پشتوانه فیزیکی برای نگه داشتن قیمت روی ۱ دلار به کار ببرد، از یک پروسه به نام Rebase استفاده می‌کند. Rebase با توجه به میزان عرضه و تقاضا، به صورت اتوماتیک عرضه را تنظیم می‌کند.

جالب است بدانید که اخیرا نوع جدیدی از ارزهای دیجیتال باثبات به نام استیبل کوین های هیبریدی (Hybrid Stablecoins) یا استیبل کوین‌ های الگوریتمی فرکشنال (Fractional Algorithmic Stablecoins) معرفی شده است. در این رمزارزها ممکن است از ارز فیات، ارز دیجیتال و الگوریتم به طور همزمان برای ثابت نگه داشتن قیمت استفاده شود. فرکس (Frax) نمونه‌ای از استیبل کوین‌ های هیبریدی است.

نحوه کار استیبل کوین‌ ها چگونه است؟

معمولا نهاد یا شرکتی که در پشت یک استیبل کوین متمرکز است، ذخایری را ایجاد می‌کند و دارایی یا سبدی از دارایی‌ها را که پشتوانه استیبل کوین است در آن ذخیره می‌کند. شرکت‌های صادرکننده استیبل کوین مثل تتر (Tether)، سرکل (Circle) و پکسوس (Paxos) به‌طور مرتب بازبینی می‌شوند تا اطمینان حاصل شود که در ذخایر خود دارایی کافی برای حفظ ارزش استیبل کوین‌های خود را دارند.

این بازبینی‌ها تضمین می‌کنند که استیبل کوین ها به دارایی‌های واقعی پگ شده‌اند. پولی که در ذخایر وجود دارد، به منزله وثیقه برای ارزهای دیجیتال باثبات است. در نتیجه زمانی که دارندگان استیبل کوین توکن‌های خود را نقد می کنند، به اندازه کوین‌های نقدشده از دارایی‌ موجود در ذخایر برداشته می‌شود تا نرخ برابری ۱ به ۱ استیبل کوین حفظ شود.

پگ یا وابستگی قیمت همیشه ثابت و متعادل نمی‌ماند. قیمت استیبل کوین‌ها نیز حدود ۱ یا ۲ درصد نوسان می‌کنند که نسبت به نوسانات ارزهای دیجیتال دیگر ناچیز است. جالب است بدانید که سهم بزرگی از بازار ارزهای دیجیتال باثبات در اختیار استیبل کوین‌های متمرکز است و استیبل کوین های غیرمتمرکز سهم کمتری دارند.

میکر دائو یکی از بهترین ارزهای دیجیتال باثبات غیرمتمرکز را معرفی کرده است. میکر دائو توسط یک سازمان مستقل غیرمتمرکز یا دائو (Dao) اداره می‌شود و استیبل کوین‌های Dai خود را به کاربران قرض می‌دهد. با اینکار تضمین می‌کند که دارایی‌های ذخیره آن همیشه دارای وثیقه بیش از اندازه هستند. همانطور که قبل‌تر گفتیم Overcollateralization بودن یعنی دارایی موجود در ذخایر بیشتر از ارزش کل عرضه دای است. میکر در ذخایر خود دارای ارزهای دیجیتالی مثل اتریوم و USDC است.

کاربران پلتفرم میکر ارزهای دیجیتال وثیقه خود را در یک قرارداد هوشمند قفل می‌کنند و پس از قفل شدن وثیقه در قرارداد، کاربر می‌تواند توکن‌های Dai جدید را از پلتفرم قرض بگیرد.

استیبل کوین های الگوریتمی هیچ وثیقه‌ای ندارند. در عوض، برای ثابت نگهداشتن قیمت مقداری از کوین‌ها سوزانده و یا کوین‌های جدید صادر می‌شود.

نحوه کار استیبل کوین الگوریتمی به این صورت است که اگر قیمت آن از ۱ دلار به ۰.۷۵ دلار کاهش پیدا کند، الگوریتم به‌صورت خودکار مقداری از کوین‌ها را نابود می‌کند تا استیبل کوین کمیاب‌تر شود و قیمت دوباره به ۱ دلار برگردد. اگر قیمت به بیش از ۱ دلار برسد، الگوریتم توکن‌های جدید صادر می‌کند، عرضه افزایش می‌یابد و قیمت پایین می‌آید.

شاید به‌ نظر برسد که استیبل کوین الگوریتمی کاملا پایدار است و کنترل عرضه و تقاضا به‌دست الگوریتم ایده جالبی است. اما شواهد نشان می‌دهد که این نوع پروتکل به‌سختی می‌تواند کارایی خود را حفظ کند.

در گذشته، بارها شاهد بوده‌ایم که استیبل کوین‌ های الگوریتمی شکست خورده‌اند و میلیاردها دلار از سرمایه‌ کاربران نابود شده است. سقوط UST رمزارز با ثبات شبکه ترا مشهودترین نمونه این شکست‌ها بود که منجر به از دست رفتن سرمایه‌ زندگی بسیاری از افراد شد.

سقوط تاریخی لونا به‌عنوان یکی از بدترین و تاریک‌ترین روزها در تاریخ ارز دیجیتال حک خواهد شد. در این سقوط، حدود ۶۰ میلیارد دلار سرمایه از بین رفت و باعث تحریک اقدامات نظارتی، وحشت سرمایه‌گذاران و قانون‌گذاران جهان شد. به‌دلیل شکست این پروژه، بسیاری از افراد معتقدند که استیبل کوین‌ های الگوریتمی شانس موفقیت ندارند. البته زمان همه چیز را مشخص خواهد کرد.

توجه کنید که استیبل کوین‌ها ممکن است با نوسانات بازار و یا هزینه‌های آپدیت و نگهداری و یا طی قانون‌گذاری، با شکست مواجه شوند. یکی از این استیبل کوین‌ ها NuBits است که دلیل شکست آن، عدم توانایی در حفظ ثبات قیمت بود. یکی دیگر از این پروژه‌ها، Basis بود که با وجود جذب سرمایه ۱۰۰ میلیون دلاری، در دسامبر ۲۰۱۸ و با نقض قوانین آمریکا بسته شد.

بیشتر رمز ارزهای ثابتی که از سال ۲۰۱۷ معرفی شدند، همچنان در مرحله راه اندازی باقی مانده‌اند. همچنین دو سوم این پروژه‌های شکست خورده، با پشتوانه طلا بودند؛ زیرا این پروژه‌ها باید حتما ثابت می‌کردند که طلای پشتوانه استیبل کوین‌ شان در جایی ذخیره شده و به صورت امن نگهداری می‌شود.

مزایای استیبل کوین ها

استیبل کوین ها به رشد اقتصاد جهانی و توسعه عصر دیجیتال دنیای ما کمک می‌کنند. استیبل کوین‌ها راهکار مناسبی برای برخی از مشکلات مهم در حوزه معاملات و تبادل پول هستند:

• کاربران برای ارسال پول به کشورهای دیگر، نیازی به بانک‌ها و حساب‌های بین المللی ندارند. تنها چیزی که نیاز دارند یک کیف پول ارز دیجیتال است و با استفاده از آن می‌توانند وجوه را به‌صورت آنی ارسال کنند. در سیستم مالی کُند، پر هزینه و محدود، این یک پیشرفت چشمگیر است.
• استیبل کوین‌ها بدون نیاز به واسطه و شخص ثالث، امکان انتقال پول به‌صورت دیجیتال و همتا‌به‌همتا را فراهم می‌کنند.
• ارزهای دیجیتال باثبات کارمزد و زمان انتقال پول را کاهش می‌دهند و بسیاری از کاغذبازی‌های اداری را که در صرافی‌های بین‌المللی وجود دارد، حذف می‌کنند.
• استفاده از بیشتر استیبل کوین ها نیازی به احراز هویت ندارد و این باعث حفظ حریم خصوصی و ناشناس بودن می‌شود. البته لازم است بدانید که تراکنش‌های بلاک چین قابل ردیابی است و تراکنش‌ استیبل کوین‌های متمرکز را می‌توان متوقف و کنترل کرد. علی‌رغم این، در حال حاضر باز هم استیبل کوین‌ها از حریم خصوصی بیشتری نسبت به سیستم بانکداری برخوردارند.

هدف اصلی ارزهای دیجیتال باثبات این است که مزیت و کاربرد دارایی‌های دیجیتال  بر بستر بلاک چین را در یک ارزی که تحت‌تاثیر نوسانات قیمت نیست، ارائه دهد.

معایب ارزهای دیجیتال باثبات یا استیبل کوین

ارزهای دیجیتال باثبات بی‌نقص نیستند و معایبی دارند که باید از آن‌ها آگاه باشید. اگر شرکت صادرکننده استیبل کوین ذخایر خود را در بانک یا نزد یک شخص ثالث نگهداری کند، ریسک طرف مقابل یا طرف معامله وجود خواهد داشت. اگر بانک ورشکسته شود یا مشکل امنیتی پیش بیاید، سرمایه افراد در خطر می‌افتد. البته این مختص استیبل کوین‌ها نیست. هر بار که به یک نهاد معتبر اعتماد می‌کنید و دارایی خود را به آن می‌سپارید، ریسک شخص ثالث وجود دارد.

ریسک قانون‌‌گذاری یکی دیگر از مشکلات ارزهای دیجیتال باثبات است. دولت‌ها و قانون‌‌گذاران جهان استیبل کوین‌ها را به‌دقت زیر نظر دارند؛ چون استیبل کوین‌ها سیستم مالی سنتی را مختل می‌کنند و با توجه به انتقال میلیاردها دلار سرمایه از سیستم بانکداری سنتی به استیبل کوین‌ها، این ارزها خطر جدی برای این سیستم محسوب می‌شوند.

هنوز مشخص نیست که قانون‌گذاران چه رویکردی را برای استیبل کوین‌ها اتخاذ خواهند کرد، اما قطعا تمایلی به از دست دادن کنترل سیستم مالی ندارند و برنامه دولت‌ها برای عرضه ارز دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) ممکن است اثر مهمی بر آینده استیبل کوین‌ ها داشته باشد.

از طرف دیگر، قانون‌گذاران آمریکا خطرناک‌تر هستند؛ چون پذیرش جهانی استیبل کوین‌های وابسته به دلار آمریکا باعث می‌شود جهان بیشتر به دلار وابسته شود. این اتفاق خوبی برای دلار آمریکا است اما جهان در حال پذیرش نسخه‌ای از دلار است که تحت کنترل دولت نیست و این قانون‌گذاران را نگران می‌کند. قانون‌‌گذاران برای ایجاد تعادل بین وابستگی جهان به دلار آمریکا و کنترل سیستم مالی، راه سختی در پیش دارند.

یکی از ویژگی‌های اصلی ارزهای دیجیتال، بازبینی و تایید به‌جای اعتماد به واسطه است. به‌لطف تکنولوژی بلاک چین، تمام ویژگی‌ها‌ و جنبه‌های تراکنش‌ها و جزئیات صدور توکن‌ها کامل شفاف است و هر کسی می‌تواند آن را مشاهده و بازبینی کند. این باعث می‌شود که کاربران ارز دیجیتال نیازی برای اعتماد به افراد یا نهادهای دیگر نداشته باشند و تنها به کدها، الگوریتم‌ها و بلاک چین متکی باشند. کاربران برای استفاده از استیبل کوین‌ های متمرکز باید به شرکت صادرکننده اعتماد کنند و این باعث نگرانی می‌شود.

معمولا برای نظارت بر استیبل کوین ها و مدیریت ذخایر فیات به یک متولی و کنترل‌ کننده نیاز است. یعنی کاربران در سپرده‌ها و برداشت‌های خود باید به شرکت صادر کننده استیبل کوین اعتماد کنند. اکثر استیبل کوین‌ها متمرکز هستند و نیازمند اعتماد به شرکت شخص ثالث هستند. شرکت‌های متولی می‌توانند تراکنش‌های این استیبل کوین‌ ها را مسدود یا کنترل کنند. این ویژگی‌های استیبل کوین‌ متمرکز با ماهیت اصلی ارزهای دیجیتال در تضاد است و به‌همین دلیل کاربران شدیدا خواستار عرضه یک استیبل کوین الگوریتمی موفق هستند.

نهایتا استیبل کوین های الگوریتمی نیز مشکلاتی دارند. زمانی که مقدار زیادی نقدینگی به‌طور سریع از بازار استیبل کوین خارج می‌شود، وابستگی قیمت از دست می‌رود و احتمالا قیمت آن کاهش می‌یابد. این باعث می‌شود که سرمایه‌گذاران وحشت کنند و ارزهای دیجیتال باثبات خود را بفروشند. در نتیجه، قیمت استیبل کوین بیشتر کاهش می‌یابد و نهایتا منجر به سقوط قیمت آن می‌شود. به این فرایند «چرخه مرگ» گفته می‌شود، همان اتفاقی که برای توکن لونا افتاد.

سرمایه افرادی که در ترا سرمایه‌گذاری کرده‌ بودند نابود شد و به جز تماشا کردن سقوط قیمت، هیچ کاری از دستشان برنیامد. تا زمانی که یک مدل کارآمد و موفق‌تری از استیبل کوین‌های الگوریتمی معرفی نشده است، درباره این استیبل کوین‌ها باید محتاطانه عمل کرد. با توجه به موارد گفته شده اگر دنبال انتخاب یک استیبل کوین امن برای خود هستید، مقاله زیر را مطالعه کنید.

رشد Stablecoin ها

بخش بزرگی از نقدینگی بازار ارزهای دیجیتال توسط استیبل کوین‌ ها فراهم می‌شود. در سال ۲۰۲۰، ارزهای دیجیتال باثبات به‌طور چشمگیری رشد کردند. طبق داده‌های پلتفرم CoinMetrics، ارزش بازار استیبل کوین‌های محبوب به صورت نجومی رشد کرد.

در سه‌ماهه اول سال ۲۰۲۰، ارزش بازار USDC حدود ۷۰۰ درصد رشد کرد و به‌طور کلی ارزش بازار ۶ استیبل کوین محبوب میلیاردها دلار افزایش یافت.

مدیرعامل سرکل، شرکت عرضه‌کننده USDC، گفت که بخش بزرگی از تقاضا برای این استیبل کوین نه از سمت معامله‌گران ارز دیجیتال، بلکه از سمت کسب‌و‌کارهای عادی بوده است؛ چون شرکت‌ها سریعا به مزایای استیبل کوین‌ ها پی بردند. ارزهای دیجیتال باثبات به‌طور گسترده مورد پذیرش کسب‌وکارهای آنلاین و الکترونیکی قرار گرفتند.

هر چه در عمق بازار خرسی یا نزولی پیش می‌رویم، تسلط یا دامیننس ارزش بازار استیبل کوین‌ها بیشتر می‌شود. چون در بازار خرسی بسیاری از افراد متحمل ضرر می‌شوند و در این شرایط سرمایه‌گذاران به‌دنبال یک دارایی باثبات هستند. همانطور که در نمودار فوق مشاهده می‌کنید، در سپتامبر ۲۰۲۲ میزان تسلط استیبل کوین‌ ها تقریبا با اتریوم برابر شده است.

پرسش و پاسخ (FAQ)

• استیبل کوین چیست؟

استیبل کوین همانطور که از نامش پیداست، به منظور ثابت نگه داشتن ارزش پول در بازار پرنوسان ارزهای دیجیتال طراحی شده است. Stablecoinها انواع مختلفی دارند؛ مانند استیبل کوین‌های با پشتوانه ارزهای فیات، استیبل‌کوین‌های با پشتوانه طلا یا دیگر فلزات گران‌بها، رمزارزهای باثبات با پشتوانه دیگر ارزهای رمزنگاری شده و ارزهای باثبات الگوریتمی (بدون پشتوانه).

• آیا می‌توان با استیبل کوین‌ ها کسب درآمد کرد؟

سرمایه‌گذاری روی استیبل‌ کوین مانند سرمایه‌گذاری روی یک ارز فیات مثل دلار یا یک کالا مثل طلا است. اگر ارزش این دارایی‌ها افزایش یابد،‌ می‌توان سود ریالی کسب کرد. همچنین در پلتفرم‌های دیفای مختلف می‌توان با قفل کردن رمزارزهای باثبات، سود کسب کرد.

• استیبل کوین غیرمتمرکز چیست؟

بیشتر استیبل‌کوین‌های بزرگ مثل تتر یا USDC توسط یک نهاد مرکزی و پس از ایجاد پشتوانه لازم صادر می‌شوند،‌ به همین دلیل متمرکز هستند و حتی متولیان آن می‌توانند دارایی برخی کاربران را مسدود کنند. استیبل‌کوین‌های دیگری هم هستند که الگوریتمی هستند و پشتوانه‌ای ندارند یا پشتوانه آن‌ها ارزهای دیجیتال است و توسط قراردادهای هوشمند صادر می‌شوند. به این دسته استیبل کوین غیرمتمرکز می‌گوییم و هیچ نهاد واسطی بر آن‌ها کنترل ندارد. دای بزرگترین ارز دیجیتال باثبات غیرمتمرکز است.

• آیا استیبل کوین‌ها کیف پول خاصی دارند؟

کیف پول استیبل کوین ها بسته به شبکه بلاک چینی که بر روی آن سوار شده‌اند، متفاوت است. مثلا برای ذخیره تتر، دای و ارزهایی که مبتنی بر بلاکچین اتریوم هستند، می‌توان از ولت‌های ERC20 استفاده کرد. کیف پول‌هایی مثل متامسک، MyEtherWallet و لجر جزء بهترین و پرطرفدارترین کیف پول‌ها برای این توکن‌ها هستند.

• استیبل کوین بایننس چیست؟

BUSD توکن استیبل صرافی بایننس است، که با پشتوانه دلار عرضه می‌شود. این ارز هم به صورت ERC20 و هم BEP2 و BEP20 عرضه شده است. در حال حاضر BUSD با ارزش بازار حدودا ۲۲ میلیارد دلاری سومین استیبل کوین برتر است.

• استیبل کوین های معروف کدامند؟

در زمان ویرایش مقاله تتر معروف‌ترین و بزرگ‌ترین رمزارز باثبات است و بعد از آن USDC و BUSD قرار می‌گیرند. دای هم بزرگ‌ترین استیبل کوین غیرمتمرکز است که از نظر حجم بازار در رتبه چهارم بین رمزارزهای باثبات قرار می‌گیرد.

جمع‌بندی

ارزهای دیجیتال باثبات بخش مهمی از اکوسیستم کریپتوکارنسی هستند و بدون آن‌ها دنیای ارز دیجیتال هرگز به جایگاه امروزی خود نمی‌رسید. استیبل کوین ها پلی میان سیستم مالی سنتی و سیستم مالی غیرمتمرکز (DeFi) هستند و وجود آن‌ها برای تامین نقدینگی و گسترش پذیرش جهانی ارزهای دیجیتال ضروری است. در نیمه اول سال ۲۰۲۰، میزان عرضه Stablecoinها ۹۴ درصد رشد کرده بود و در ماه ژوئن همین سال، حجم معاملات آنها به ۱۱ میلیارد دلار رسید؛ البته قانون‌گذاران نیز آماده بودند. در سپتامبر ۲۰۲۰، آژانس کنترل ارز (OCC) آمریکا، به بانک‌های ملی و ذخایر فدرال اجازه داد تا ذخایر تولیدکنندگان استیبل کوین‌ها را بررسی کنند.

مشکل اصلی استیبل کوین ها متمرکز بودن و مرکزیت بیش از حد آن‌هاست و این ویژگی کمی با ماهیت غیرمتمرکز ارزهای دیجیتال در تضاد است. آیا استیبل کوین‌ها آینده ارزهای دیجیتال هستند؟ یا CBDCها استیبل کوین‌ها را از دور خارج خواهند کرد؟ این را تنها گذر زمان مشخص خواهد کرد. بسیاری از کاربران ارز دیجیتال معتقدند که روزی طلسم ناکارآمدی استیبل کوین‌های الگوریتمی غیرمتمرکز خواهد شکست و یک بار برای همیشه، یک استیبل کوین غیرمتمرکز قوی و قابل اعتماد معرفی خواهد شد. در این مطلب به‌طور مفصل به این سوال پاسخ دادیم که استیبل کوین چیست و چگونه کار می‌کند. شما چه نظری درباره استیبل کوین‌ها و آینده آن‌ها دارید؟