شرکت سیسکو (Cisco) تخمین می‌زند که بیش از دو سوم حجم اینترنت توسط محتوای ویدئویی اشغال شده است. با وجود اینکه این اتفاق خوبی برای پلتفرم‌ها و تولیدکنندگان محتواست، اما از آن‌جایی که پلتفرم‌های پخش ویدئو مثل یوتیوب و نتفلیکس هنوز از زیرساخت‌های متمرکز و سنتی استفاده می‌کنند، آماده همگام شدن با سرعت بالای رشد فناوری‌های جدید استریم ویدئو نیستند.
در این میان تکنولوژی بلاک چین فرصت‌های تازه‌ای را برای صنعت ویدئو رقم زده است. شبکه تتا (Theta) یکی از پلتفرم‌های توسعه‌دهنده زیرساخت ویدئو است که با کمک شبکه‌ای از نودهای غیرمتمرکز قصد ایجاد تحول در نحوه توزیع محتوای ویدئویی را دارد.
در ادامه مقاله به این موضوع می‌پردازیم که شبکه تتا چیست، چه اهدافی دارد و چگونه کار می‌کند و سپس به بررسی خدمات، نقشه راه پروژه، تیم توسعه‌دهنده و معرفی رمزارزهای تتا THETA و TFUEL و نحوه خرید، فروش و نگهداری آنها می‌پردازیم. با ما همراه باشید.
فهرست محتوا
شبکه تتا Theta چیست؟
Theta Network شبکه‌ای است که زیرساخت لازم برای پخش محتوای ویدئویی را با کمک فناوری بلاکچین امکان‌پذیر می‌کند. پلتفرم تتا در واقع شبکه‌ای غیرمتمرکز برای پخش ویدئو است که ارائه محتوای رایگان را بر بستر شبکه‌ای با پهنای باند زیاد، امکان پذیر می‌کند. اما چگونه؟ کاربران با تماشای ویدئوها، بخشی از پهنای باند خود را در اختیار سایر کاربرانی که در حال تماشای همان ویدئو هستند قرار می‌دهند و در ازای این کار توکن THETA FUEL پاداش می‌گیرند.
سرویس‌های پخش ویدئو هم می‌توانند با استفاده از امکانات شبکه تتا، هزینه‌های استریم ویدئو را کاهش و کیفیت و سرعت پخش را افزایش داده و با جذب مخاطبان بیشتر، درآمد خود را بیشتر کنند. پروتکل شبکه تتا متن‌باز (Open Source) بوده و توسعه‌دهندگان می‌توانند با کمک قراردادهای هوشمند بر بستر این شبکه، برنامه‌های غیرمتمرکز خود را راه‌اندازی کنند.
برنامه غیرمتمرکز چیست؟ همه چیز درباره Dapp ها و کاربردهای آنها
یکی از ویژگی‌های شبکه تتا عرضه ۲ رمزارز THETA و Theta Fuel است. در بخش رمزارز بومی شبکه تتا چیست، مفصلاً به توضیح ویژگی‌ها و کاربردهای این دو کوین خواهیم پرداخت.
هدف شبکه تتا Theta چیست؟
Theta Network می‌خواهد با کمک تکنولوژی بلاکچین و شبکه‌ای از گره‌ها یا نودها، آینده سرویس‌های محتوای ویدئویی را متحول کند. پلتفرم تتا با هدف تشویق مالی شبکه جهانی از کاربران، برای توسعه پلتفرم‌های پخش ویدئوی غیرمتمرکز طراحی شده است.
گره یا نود بلاک چین؛ راهنمای جامع انواع نودها!
توسعه‌دهندگان تتا معتقدند که علی‌رغم پیشرفت بسیار در زمینه فناوری وب، کیفیت پخش ویدئو و زمان بارگذاری، کمتر از انتظار مخاطبان است. علت این امر این است که پلتفرم‌های استریم ویدئو و شبکه‌های توزیع محتوا، با محدودیت سرور مواجه هستند.
با وجود اینکه مخاطبان برای تماشای ویدئو از طریق بسترهای متمرکز پخش ویدئو هزینه (مثلاً از طریق مشاهده تبلیغات) پرداخت می‌کنند، اما کیفیتی که سرورهای متمرکز برای پخش ویدئو ارائه می‌دهند، مطابق با تقاضای آنها نیست.
راه حل تتا برای این مشکل، استفاده از قدرت پردازشی و پهنای باند اضافی کاربران برای از بین بردن شکاف بزرگ میان انتظارات مخاطب و کیفیت و سرعت پخش ویدئو است. هر چقدر کاربران بیشتری در شبکه تتا فعالیت کنند، پهنای باند برای پخش ویدئو بیشتر شده و سرعت و کیفیت استریم ویدئو هم افزایش می‌یابد.
شبکه تتا Theta چگونه کار می‌کند؟
شبکه بلاکچینی Theta یک پروتکل همتابه‌همتاست که به مشارکت‌کنندگان در ازای توزیع محتوا، پاداش می‌دهد. همانطور که قبلاً هم اشاره کردیم تتا در وهله اول شبکه‌ای است که زیرساخت لازم برای توزیع کم‌هزینه محتوای ویدئویی را به پلتفرم‌ها ارائه می‌دهد.
این امر با کمک الگوریتم اجماع تحمل خطای بیزانس چند مرحله‌ای یا Multi Byzantine Fault Tolerance ( به اختصار Multi BFT) که توسط جیی لانگ (Jieyi Long) مدیر اجرایی تتا و ریبائو وی (Ribao Wei) سرپرست بخش توسعه طراحی شده، امکان‌پذیر شده است. مکانیسم BFT چند مرحله‌ای، این قابلیت را دارد که هزاران نود در فرآیند اجماع شرکت کرده و حجم بالایی از تراکنش‌ها را پردازش کنند.
این اتفاق از طریق یک پروتکل تجمیع‌کننده امضا حاصل می‌شود. این پروتکل به نحو شایانی پیچیدگی‌های ارتباطی میان نودها را کاهش داده و امکان اجماع تعداد زیادی از گره‌ها را باسرعت بالا فراهم می‌کند.
این مکانیزم اجماع ۳ لایه دارد که از نودهای تاییدکننده سازمانی (Enterprise Validator Nodes)، نودهای نگهبان (Guardian Nodes) و نودهای حاشیه (Edge nodes) تشکیل شده است. در ادامه به بررسی عملکرد این گره‌ها در Theta Network خواهیم پرداخت.
نودهای تاییدکننده سازمانی (Enterprise Validator Nodes)
نودهای تاییدکننده سازمانی در واقع شرکت‌هایی هستند که به‌عنوان گره در شبکه فعالیت کرده و وظیفه‌شان ایجاد بلاک‌های جدید است. این Nodeها برای شروع کار باید حداقل ۱ میلیون رمزارز THETA را در شبکه استیکینگ یا سپرده‌گذاری کنند. از معروف‌ترین شرکت‌هایی که به‌عنوان نود تاییدکننده سازمانی فعالیت می‌کنند می‌توان به سونی، گوگل، بایننس، سامسونگ و Theta Labs اشاره کرد.
استیکینگ (Staking) در دنیای رمز ارزها به چه معناست؟
نودهای نگهبان (Guardian Nodes)
نودهای نگهبان آن دسته از گره‌ها هستند که با تصدیق کار نودهای تاییدکننده، به اجماع می‌رسند. در واقع این نودها در لایه امنیتی شبکه فعالیت کرده و از کیفیت و صحت کار نودهای سازمانی، اطمینان پیدا می‌کنند. کاربران برای مشارکت به عنوان گره نگهبان باید حداقل ۱۰۰۰ کوین تتا را در شبکه Stake کنند. در حال حاضر بیش از ۳۰۰۰ نود نگهبان در شبکه فعال هستند.
نودهای حاشیه (Edge nodes)
نودهای حاشیه در واقع همان تماشاگران یا مخاطبان پلتفرم‌های مبتنی بر شبکه تتا هستند. این دسته از گره‌ها پهنای باند و قدرت پردازشی سیستم‌های خود (موبایل، کامپیوتر یا تلویزون‌های هوشمند) را در اختیار Theta Network قرار داره و در ازای آن رمزارز TFUEL پاداش می‌گیرند.
نودهای حاشیه معمولاً تمام مدت زمان یک ویدئو را استریم نمی‌کنند؛ بلکه هر نود بخش کوچکی از یک ویدئو را استریم کرده و مخاطب ویدئویی که توسط مجموعه مختلفی از گره‌ها پخش شده است را تماشا می‌کنند.
در بهار سال ۲۰۲۱ پروتکل THETA نسخه سوم شبکه اصلی را با هدف معرفی قابلیت‌های استیکنیگ و سوزاندن رمزارز TFUEL عرضه کرد. در واقع در ورژن ۳.۰ شبکه اصلی تتا امکاناتی همچون نودهای برتر حاشیه (Elite Edge Node) و مکانیسم سوزاندن توکن افزوده شده است.
نودهای برتر حاشیه، گره‌هایی هستند که کاربران با استیک کردن رمزارز تتا فیول روی این نودها، به‌عنوان Elite Edge Node انتخاب می‌شوند. منبع درآمد گره‌های برتر حاشیه به دو صورت خواهد بود. این کاربران هم از TFUELهای استیک شده و هم به‌ازای عملکرد خوب خود در پلتفرم‌های ویدئویی، TFUEL دریافت می‌کنند. مکانیسم سوزاندن کوین Theta Fuel با هدف کاهش تورم و ایجاد تعادل میان عرضه و تقاضا اجرا می‌شود.
امکانات شبکه تتا Theta چیست؟
شبکه تتا خدماتی همچون دکس تتا سواپ (ThetaSwap DEX)، مرورگر تتا (Theta Explorer)، کیف پول تتا (Theta Wallet) و تتا تی‌وی (THETA.tv) را ارائه می‌دهد. در ادامه به معرفی کاربردها و ویژگی‌های این سرویس‌ها می‌پردازیم:
صرافی غیر متمرکز تتا سواپ
تتا سواپ دکس، اولین صرافی غیرمتمرکز بر بستر شبکه بلاکچینی Theta است. این صرافی درست مشابه صرافی یونی سواپ از قراردادهای هوشمند متن‌باز و متد بازارساز خودکار (AMM) استفاده می‌کند. کاربران می‌توانند با استفاده از این صرافی توکن‌هایی با استاندارد TNT20 (استاندارد نوشتن توکن بر بستر شبکه تتا) را بدون واسطه مبادله کنند.
برای استفاده از این دکس اول باید افزونه کیف پول Theta Wallet را در مرورگر خود فعال کنید. معامله در این صرافی فقط در صورتی امکان‌پذیر است که یکی از ارزهای جفت معاملاتی TFUEL باشد. اگر برای ترید به ارز دیجیتال جدیدی که در این صرافی لیست نشده نیاز دارید، می‌توانید استخر نقدینگی بسازید.
برای راه‌اندازی استخر نقدینگی یکی از رمزارزهای شما باید TFUEL و دیگری باید با توکنی با استاندارد TNT20 باشد. در صورتی که کاربران از استخر نقدینگی شما برای معاملات خود استفاده کنند، ۰.۳ درصد از فی تراکنش‌ها به استخر شما تعلق می‌گیرد.
مرورگر تتا
Theta Explorer یک مرورگر بلاکچینی است که به کاربران امکان جستجو، تایید و تصدیق تراکنش‌های ایجاد شده در شبکه تتا را می‌دهد. با وارد کردن یک آدرس تراکنش در بخش جستجو می‌توانید، موجودی، مقدار و همه تراکنش‌هایی که توسط آن آدرس انجام شده است را ببینید.
همچنین کاربران می‌توانند با استفاده از هش تراکنش، جزئیات تراکنش مورد نظر خود را هم بررسی کنند. با جستجوی هش، اطلاعاتی همچون نوع تراکنش، اندازه بلاک، زمانی که تراکنش در بلاک قرار گرفته را مشاهده خواهید کرد.
علاوه‌بر آن، با کمک مروگر تتا می‌توانید قراردادهای هوشمند شبکه را هم بررسی کنید. درست همانند سایت Etherscan.io، تتا اکسپلورر هم به توسعه‌دهندگان امکان آپلود و صحت‌سنجی منبع کد اسمارت کانترکت‌ها و رفع باگ را می‌دهد.
کیف پول تتا Theta
پس از انتشار شبکه اصلی تتا، این پروتکل کیف پول بومی خود را با هدف ذخیره‌سازی کوین‌ها و راهی برای اتصال به صرافی غیرمتمرکز تتا سواپ عرضه کرد. Theta Wallet در ۳ نسخه اندروید، وب و IOS برای دانلود موجود است.
تتا تی‌وی
THETA.tv اولین پلتفرم ویدئویی ساخته شده بر بستر شبکه تتا است. این پلتفرم به‌صورت شبانه‌روزی مسابقات Esports (مسابقات الکترونیکی ورزشی که در بازی‌های ویدئویی برگزار می‌شود) مانند فورتنایت (Fortnite)، لیگ آو لجندز (League of Legends) و کانتر استرایک (Counter-Strike)، برترین کنفرانس‌های ویدئویی کریپتو مانند کانسنسوس (Consensus) و هفته بلاکچین مجازی (Virtual Blockchain Week) را پخش می‌کند.
تماشاگران به‌ازای پهنای باند و قدرت پردازشی که در اختیار شبکه قرار می‌دهند، رمزارز TFUEL را جایزه می‌گیرند. برنامه تتا تی‌وی را می‌توانید از طریق اپلیکیشن موبایل THETA.tv و برنامه Littlstar مخصوص PS4 هم تماشا کنید.
آشنایی با کوین‌های THETA و TFUEL
شبکه تتا ۲ کوین بومی به نام‌های THETA و TFUEL دارد که برای کاربردهای متفاوتی در شبکه استفاده می‌شوند. همانطور که قبلاً هم اشاره کردیم نودهای حاشیه در ازای قراردادن قدرت محاسباتی و پهنای باند خود در اختیار شبکه، کوین TFUEL را جایزه می‌گیرند.
رمزارز TFUEL نوعی کوین کاربردی است و کاربردی مشابه “گس” دارد. یعنی برای اموری همچون پرداخت هزینه گره‌های حاشیه، بهینه‌سازی و به‌کار بردن قراردادهای هوشمند و معامله توکنهای غیرقابل تعویض یا NFT و استفاده از اپلیکیشن‌های دیفایی که بر بستر شبکه تتا ساخته می‌شوند، به‌کار می‌رود.
مفهوم NFT چیست؟ همه چیز درباره توکنهای غیر قابل تعویض
دومین کوین بومی شبکه، THETA است. این کوین در دسامبر ۲۰۱۷ به‌عنوان یک توکن ERC-20 بر بستر شبکه اتریوم عرضه شد. پس از راه‌اندازی شبکه اصلی تتا در اواخر سال ۲۰۱۸، توکنهای ای آرسی ۲۰ به نسبت یک به یک با معادل بومی‌شان تعویض شدند.
تتا یک رمزارز حاکمیتی است و از آن برای اخذ تصمیمات در زمینه مدیریت شبکه و برنامه‌های توسعه پلتفرم استفاده می‌شود. همچنین کاربرانی که می‌خواهند به عنوان نود تاییدکننده سازمانی یا نود نگهبان فعالیت کنند باید ارز دیجیتال تتا را استیک کنند.
برای جلوگیری از تورم، عرضه کوین تتا ثابت بوده و ۱ میلیارد واحد است. تعداد کل رمزارزهای TFUEL عرضه‌شده ۵ میلیارد واحد است که این مقدار به‌صورت سالیانه و متناسب با تنظیمات پروتکل افزایش می‌یابد. در حال حاضر مقدار عرضه کل تتا فیول هر سال ۵ درصد افزایش می‌یابد.
به گزارش میهن بلاکچین، در زمان نگارش این مقاله، ارزش کل بازار کوین تی‌فیول ۲,۰۳۱,۳۶۱,۱۶۹ دلار و حجم معاملات ۲۴ ساعته این رمزارز ۸۶,۶۷۴,۳۷۰ دلار برآورده شده است. قیمت تتا فیول در حال حاضر ۰.۳۸ دلار است. کوین TFUEL در تاریخ ۲۳ اسفند ۹۸ در کمترین قیمت ۰.۰۰۰۹۰۸ دلار و در تاریخ ۱۹ خرداد ۱۴۰۰ در بیشترین قیمت ۰.۶۸۱۵۹ دلار معامله شده است.
ارزش کل بازار کوین تتا، ۷,۹۵۰,۴۲۳,۷۱۲ دلار و حجم معاملات این رمزارز در ۲۴ ساعت گذشته ۴۱۱,۷۹۸,۳۰۲ دلار برآورد شده است. قیمت تتا در حال حاضر ۷.۹۵ دلار است. این رمزارز در تاریخ ۲۳ اسفند ۱۳۹۸ در کمترین قیمت ۰.۰۴۰۴ دلار و در ۲۷ فروردین ۱۴۰۰ در بیشترین قیمت ۱۵.۷۲ دلار معامله شده است.
بررسی نقشه راه پروژه تتا Theta
پروژه تتا کار خود را در سال ۲۰۱۷ با عرضه کوین Theta آغاز کرد اما این ارز دیجیتال تا اواخر سال ۲۰۱۸ و راه‌اندازی شبکه اصلی تتا، روی شبکه اتریوم قرار داشت. توسعه‌دهندگان پلتفرم Theta اعلام کرده‌اند که مسیر رودمپ پروژه را اولویت‌هایی که در هر دوره وجود دارد، تعیین می‌کنند و درصدد جذب سرمایه برای پیشبرد برنامه‌های بلندمدت خود هستند. در ادامه نقشه راه پروتکل تتا را از سال ۲۰۱۸ تا اواخر ژوئن ۲۰۲۲ با یکدیگر بررسی می‌کنیم.
- مارس ۲۰۱۸
ادغام پلتفرم تتا و SLIVER.tv
- آوریل تا ژوئن ۲۰۱۸
تکمیل پیاده‌سازی الگوریتم گواه اجماع سهام – عرضه نسخه دموی پروتکل – عرضه مرورگر بلاکچین – عرضه شبکه تست اولیه
- جولای تا سپتامبر ۲۰۱۸
عرضه کیف پول تتا
- آگوست تا دسامبر ۲۰۱۸
عرضه کوین تتا روی شبکه اصلی
- آوریل تا ژوئن ۲۰۲۰
عرضه ورژن ۲.۰ شبکه اصلی – اجرای نودهای نگهبان در بستر شبکه اصلی – عرضه قراردادهای هوشمند بر بستر شبکه تست – عرضه پلتفرم AndroidTV توسط اپلیکیشن THETA.tv
- جولای تا سپتامبر ۲۰۲۰
افزودن قابلیت پخش ویدئوی درخواستی به اپلیکیشن THETA.tv – ورژن بتای دیتابیس برای جداسازی داده‌ها با استفاده از ETL و Google BigQuery
- ژانویه تا مارس ۲۰۲۱
تست قابلیت استیکینگ TFUEL – استیکینگ با یک کلیک در کیف پول تتا – راه‌اندازی صرافی غیرمتمرکز بر بستر بلاکچین تتا
- آوریل تا ژوئن ۲۰۲۱
راه‌اندازی ورژن ۳.۰ شبکه اصلی – عرضه اپلیکیشن رسمی تتا برای کیف پول‌های سخت‌افزاری لجر و ترزور
- جولای تا سپتامبر ۲۰۲۱
استفاده از قدرت پردازشی نودهای حاشیه به‌منظور انجام فرآیندهای یادگیری ماشین، هوش مصنوعی و سایر کارهای پردازشی سنگین – ارائه نسخه ۲ اپلیکیشن Edgecast به‌صورت کاملاً غیرمتمرکز
- آگوست تا دسامبر ۲۰۲۱
عرضه ورژن ۲ پلتفرم توسعه قراردادهای هوشمند پیشرفته – عرضه API
- ژانویه تا مارس ۲۰۲۲
عرضه توکن TDROP – راه‌اندازی قابلیت Cross Chain یا بین زنجیره‌ای برای صرافی غیرمتمرکز و برنامه‌های غیرمتمرکز
- آوریل تا ژوئن ۲۰۲۲
ورژن بتای پلتفرم پخش زنده ویدئو – عرضه ورژن بتای پلتفرم پخش ویدئو مبتنی بر NFT
پروتکل تتا با چه پلتفرم‌های دیگری همکاری کرده است؟
علاوه‌بر پلتفرم‌ها و سرویس‌های ارائه‌دهنده پخش ویدئو مانند استودیوی هالیوودی Lionsgate، گامی کریپتوز (Gumi Cryptos) و پاندورا تی‌وی (Pandora.tv) که بخش بزرگی از مشتریان Theta را تشکیل می‌دهند، پروژه‌های بلاکچینی نظیر چین‌لینک (Chainlink) و بلاکچین دات کام (Blockchain.com) همکاری خود را با تتا آغاز کرده‌اند. در ادامه به شرح برخی از این همکاری‌ها می‌پردازیم.
همکاری با چین‌لینک برای مقابله با فریب تبلیغاتی
پروتکل تتا در طول سال ۲۰۲۰ همکاری خود را با شبکه چین لینک به‌منظور مواجهه با کلاهبرداری‌های چندین میلیارد دلاری از طریق تبلیغات اینترنتی، آغاز کرد. راه حل Chainlink و THETA Network برای حل این مشکل، افزایش سطح شفافیت و اطمینان در زمینه عملکرد داده‌های ویدئویی است.
تتا با کمک پایگاه داده تحلیلی BigQuery داده‌های ویدئویی را پردازش کرده و سپس به هر استریمر امتیاز می‌دهد. اوراکل چین لینک هم این امتیازات را به بلاکچین اتریوم منتقل کرده و در دسترس تبلیغ‌کنندگان آنلاین قرار می‌دهد.
