شبکه همتا به همتا (P2P) چیست؟

اگر از دنیای اینترنت استفاده می‌کنید و از کاربران آن هستید‌، بدون شک با انواع شبکه‌هایی که امروزه در مورد آنها صحبت می‌شود، برخورد داشته‌اید. در این مقاله به سراغ شبکه‌های همتا به همتا (Peer To Peer) یا به اختصار P2P می‌رویم. استفاده از این شبکه‌ها برای دانلود فایل و محتوا بین کاربران اینترنت بسیار محبوب است.

با وجود اینکه استفاده از شبکه همتا به همتا یکی از رایج‌ترین روش‌ها برای دانلود فایل است، اما تعداد اندکی از افراد در مورد خصوصیت‌های فنی به کار رفته در شبکه‌های P2P اطلاع دارند.

در این مقاله به این می‌پردازیم که شبکه همتا به همتا چیست، چگونه کار می‌کند، انواع آن چیست، چه نقشی در توسعه بلاکچین دارد، مزایا و معایب استفاده از این شبکه‌ها چیست و تاریخچه استفاده از این شبکه‌ها به چه زمانی باز‌می‌گردد. با صرافی سیمیا همراه باشید.

شبکه همتا به همتا چیست و چه مفهومی دارد؟

به بیان ساده‌، یک شبکه همتا به همتا (P2P‌) هنگامی تشکیل می‌شود که دو یا چند دستگاه که معمولا کامپیوتر هستند‌، به یکدیگر متصل بوده و منابع و داده‌های مختلف را با هم به اشتراک می‌گذارند. اما موضوعی که بین شبکه‌های همتا به همتا و شبکه‌های دیگر تفاوت ایجاد می‌کند، این است که یک شبکه Peer To Peer‌ برخلاف شبکه‌های عادی‌، اکوسیستمی را تشکیل می‌دهد که در آن کامپیوتر‌ها به واسطه یک سرور کامپیوتری واحد به یکدیگر متصل هستند.

علاوه بر این‌، از شبکه همتا به همتا می‌توان به عنوان یک زیرساخت برای اتصال بیش از ده‌ها کامپیوتر در یک منطقه کوچک و در بستر محیطی آفلاین استفاده کرد.

به عبارت دیگر می‌توان گفت همتا به همتا (P2P) یا Peer-to-Peer یک مدل ارتباطاتی و اشتراک‌گذاری فایل غیرمتمرکز است که برخلاف مدل کلاینت/سرور که در آن کلاینت تقاضای سرویس می‌کند و سرور تقاضا را انجام می‌دهد، به هر کاربر یا  نود اجازه می‌دهد که هم به عنوان کلاینت و هم به عنوان سرور عمل کند.

شبکه‌های P2P کاربردهای متفاوتی دارند. به عنوان مثال می‌توان از این شبکه‌ها برای فراهم کردن مسیریابی ناشناس ترافیک شبکه، محیط‌های محاسباتی موازی عظیم و دیگر عملکرد‌ها استفاده کرد.

تاریخچه شبکه‌های P2P

شبکه‌های P2P اولین بار در سال ۱۹۸۰ و پس از معرفی کامپیوترهای شخصی مورد استفاده قرار گرفتند. شبکه Usenet در سال ۱۹۷۹ توسط دانشجویان آمریکایی ایجاد شد. در این شبکه همتا به همتا کامپیوترهای موجود در شبکه به یکدیگر متصل می‌شدند، فایل‌های مورد نیاز خود را کپی می‌کردند و سپس از شبکه خارج می‌شدند. شبکه Internet Relay Chat در آگوست ۱۹۸۸ توسعه پیدا کرد. این شبکه یکی از اولین شبکه‌های همتا به همتا است که از آن برای اشتراک متن و چت کردن، استفاده می‌شد.

پلتفرم Napster در یکم ژوئن ۱۹۹۹ (۱۱ خرداد ۱۳۷۸) معرفی شد. کاربران در این پلتفرم می‌توانستند پس از اتصال به یک سرور متمرکز، نام آهنگ مورد نظر خود را سرچ کنند و ببینند که آهنگ مورد نظرشان روی چه کامپیوترهایی موجود است. سپس برای دانلود موسیقی مورد نظر خود به آن کامپیوتر متصل شده و آهنگ دلخواهشان را دانلود کنند.

 کاربران در شبکه Napster ابتدا باید به یک سرور مرکزی متصل شوند. پس از اتصال به سرور کاربر می‌تواند کاربر دیگری که فایل مورد نظر او را در اختیار دارد، پیدا کرده و فایل را دانلود کند. پلتفرم Gnutella در سال ۲۰۰۰ و با هدف رفع نیاز از سرور مرکزی که در Napster وجود داشت، ایجاد شد. شبکه Gnutella به کاربران اجازه می‌دهد بدون نیاز به سرور مرکزی یکدیگر را پیدا کرده و فایل‌های مورد نیاز خود را از طریق این پلتفرم دانلود کنند.

چرا شبکه‌های همتا به همتا مفید و کارآمد هستند؟

یکی از مزایای شبکه‌های P2P این است که از دسترس خارج کردن این نوع شبکه‌ها کار بسیار دشواری است. حتی اگر یکی از بخش‌های شبکه‌های همتا به همتا از دسترس خارج شود، سایر بخش‌های شبکه به فعالیت و ارتباط خود ادامه می‌دهند. به همین دلیل احتمال از دسترس خارج شدن این شبکه‌ها بسیار پایین است.

شبکه‌های P2P تا حد زیادی مقیاس‌پذیر هستند، اضافه شدن نودهای جدید به آنها بسیار آسان است و پردازش اطلاعات در آنها با سرعت بالایی انجام می‌پذیرد.

دلیل این امر این است که در این شبکه‌ها هیچ نیازی به تنظیمات مرکزی وجود ندارد. همچنین از آنجایی که فرایند پردازش اطلاعات در شبکه‌های همتا‌به‌همتا با سرعت بالایی انجام می‌پذیرد، استفاده ازشبکه‌های P2P یکی از بهترین روش‌ها برای به اشتراک‌گذاری و دانلود فایل‌ است.

شبکه همتا به همتا چگونه کار می‌کند؟

شبکه همتا به همتا یا P2P یک مدل از شبکه‌های ارتباطاتی غیرمتمرکز است که از گروهی از دستگاه‌ها (نود‌ها‌) تشکیل می‌شود که در کنار یکدیگر فایل‌هایی را ذخیره و اشتراک‌گذاری می‌کنند. در شبکه‌های P2P هر یک از نودها دارای وظایفی بوده و آنها را به صورت مستقل به انجام می‌رسانند.

در شبکه‌‌های P2P ارتباطات بین نودها بدون نیاز به هرگونه مدیریت مرکزی و یا سرور انجام می‌شود؛ به همین دلیل تمامی نود‌ها از قدرت برابری در شبکه برخوردار بوده و وظایف یکسانی را به انجام می‌رسانند. در ادامه با یک مثال نحوه کارکرد شبکه‌های همتا به همتا را تشریح می‌کنیم.

فرض کنید که می‌خواهید فایل دلخواه خودتان را از اینترنت دانلود کنید. برای انجام این کار به یک مرورگر وب برای باز کردن وب‌سایت مورد نظر نیاز دارید. وب‌سایتی که به آن مراجعه کرده‌اید، نقش یک سرور را بازی می‌کند و کامپیوتر شما یا هر دستگاه دیگری که مورد استفاده قرار داده‌اید نیز نقش کلاینت را برای دریافت فایل‌های دانلود‌شده ایفا می‌کند. در این شبکه‌ها انتقال داده‌ها به صورت جاده‌ای یک طرفه است. به عبارت ساده‌تر داده‌ها تنها از سرور وب سایت مورد نظر شما به دستگاهتان منتقل می‌شود.

اما در شبکه‌های همتا به همتا‌، هنگامی که به دنبال یک محتوای خاص در اینترنت هستید، فرایند دانلود محتوای مورد نظرتان به شیوه دیگری انجام می‌پذیرد. برای استفاده و دانلود فایل از یک شبکه P2P ابتدا باید نرم‌افزار مربوط به آن شبکه را به منظور اتصال به سایر دستگاه‌های فعال در شبکه، نصب کنید. پس از نصب نرم‌افزار می‌توانید محتوا یا فایل مورد نظرتان را در شبکه P2P جستجو کنید.

پس از یافتن فایل، فرایند دانلود آن از دستگاه‌های مختلف که فایل مورد نظرتان را در اختیار دارند، آغاز می‌شود. پس از دانلود فایل و ذخیره‌سازی آن در سیستم شما آن فایل از روی دستگاه شما در اختیار سیستم‌های کامپیوتری دیگری که اقدام به دانلود آن فایل می‌کنند نیز قرار می‌گیرد. 

ساختار معماری شبکه همتا به همتا چگونه است؟

ساختار شبکه‌های همتا‌ به همتا به نحوی است که هر یک از بخش‌های آن مجموعه‌ای از وظایف و اقدامات یکسان را انجام می‌دهند. به عبارت ساده‌تر در این شبکه‌ها وظایف بین اعضای مختلف شبکه تقسیم‌بندی نمی‌شوند و هر یک از اعضا یا نودها اعمال و مجموعه وظایف یکسانی را به انجام می‌رسانند.

در شبکه‌های P2P هر یک از نودها به طور همزمان هم به عنوان سرور و هم به عنوان کاربر یا کلاینت ایفای نقش می‌کند. معماری شبکه‌های همتا به همتا با در نظر داشتن قابلیت‌ها و کارایی‌های یک برنامه نرم‌افزاری واحد طراحی شده است. شبکه‌های همتا به همتا براساس شیوه ارتباط هر یک از بخش‌های درون شبکه با یکدیگر، به سه دسته اصلی تقسیم‌بندی می‌شوند:

شبکه‌های ساختاربندی نشده‌

در شبکه‌های همتا به همتای ساختار‌بندی‌نشده (Unstructured Networks) یا بدون ساختار، نودها به طور تصادفی به یکدیگر متصل شده و ارتباط برقرار می‌کنند. ساخت چنین شبکه‌هایی کار آسانی است، زیرا هر یک از نودهای جدیدی که قصد پیوستن به شبکه و کمک کردن به آن را دارد‌، می‌تواند با کپی کردن لینک‌های موجود در بخش دیگر شبکه و سپس تشکیل و توزیع لینک‌های خود این کار را به انجام برساند.

همچنین از آنجایی که نودها در این شبکه‌ها می‌توانند به شبکه متصل شده و سپس از آن خارج شوند، شبکه‌های P2P ساختار‌بندی‌نشده برای انجام فعالیت‌هایی که نیاز به سرعت بالا دارند، بسیار مناسب هستند؛ اما این شبکه‌ها مشکلاتی نیز دارند.

به‌عنوان مثال استفاده از این شبکه‌ها نیاز به یک سیستم قدرتمند دارد، زیرا درخواست جستجوی کاربران به کل شبکه ارسال شده و این درخواست بین تمامی سیستم‌های موجود در شبکه جستجو می‌شود؛ به همین دلیل استفاده از این شبکه‌ها هم نیاز به سیستم نسبتا قدرتمند و هم نیاز به زمان بیشتری نسبت به سایر شبکه‌های P2P دارد.

همچنین ممکن است اطلاعات مورد جستجو در اختیار سایر سیستم‌ها نباشد و جستجوی کاربران بدون نتیجه باقی بماند. از جمله شبکه‌های ساختاربندی‌نشده می‌توان به پلتفرم‌هایی مانند Napster‌ ،KaZaA‌ و Gnutella اشاره کرد.

شبکه‌های ساختاربندی شده‌

برخلاف شبکه‌های ساختاربندی‌نشده‌، شبکه‌های ساختار‌بندی‌شده (Structured Networks) یا ساختار‌یافته به هر یک از نود‌های درون شبکه اجازه می‌دهد تا به دنبال بخش معینی از محتوای موجود در شبکه بگردند. به عبارت ساده‌تر در این شبکه‌ها به هر یک از نودهای شبکه وظایف مشخصی سپرده می‌شود و سپس پروتکل مشترکی تعیین می‌کند که هر یک از نودها باید چه وظایفی را انجام دهند.

به همین دلیل در این شبکه‌ها هر زمان که شخصی محتوای خاصی را در شبکه جستجو می‌کند، شبکه با استفاده از پروتکل مشترک که مسئول انتقال داده‌هاست، درخواست شخص را به سمت مسئول آن بخش از محتوا‌ هدایت می‌کند. هزینه راه‌اندازی و نگهداری شبکه‌های ساختار‌بندی شده بیشتر بوده و متمرکزتر از شبکه‌های بدون ساختار هستند.

شبکه‌های ترکیبی یا هیبرید

شبکه‌های ترکیبی یا هیبریدی به طور همزمان از هر دو روش سرور/کلاینت و شبکه‌های همتا به همتا استفاده می‌کند. در این شبکه‌ها اطلاعات مربوط به شبکه در یک سرور نگهداری می‌شود و از این سرور برای جستجو در شبکه و پیدا کردن اطلاعات مورد نیاز کاربران استفاده می‌شود. شبکه‌های هیبریدی عملکرد بهتری نسبت به شبکه‌های ساختار‌بندی‌شده و بدون ساختار دارند؛ زیرا در این شبکه‌ها جستجو توسط یک سرور مرکزی انجام و با سرعت بالاتری پردازش می‌شود.

کاربرد‌های شبکه P2P چیست‌؟

شبکه‌های همتا به همتا به طور غیر‌قابل انکاری مسیر را برای تکنولوژی‌های متعددی که از ساختار این نوع شبکه‌ها برای ارائه خدمات به کاربران بهره می‌برند، هموار کرده است. جدا از استفاده از شبکه‌های P2P در تکنولوژی بلاک چین‌، از این شبکه‌ها استفاده‌های متعدد دیگری نیز می‌شود. در این بخش به بررسی زمینه‌های مختلف استفاده از شبکه‌های P2P می‌پردازیم.

اشتراک‌گذاری فایل

به اشتراک گذاشتن فایل‌ها یکی از کاربرد‌های اصلی شبکه‌های همتا به همتا محسوب می‌شود. شبکه‌های همتا به همتا به کاربران اجازه می‌دهند تا به انواع فایل‌های مالتی مدیا یا چند رسانه‌ای مثل ویدئو‌ها‌، عکس‌ها‌، موزیک‌ها و غیره دسترسی داشته باشند.

در نتیجه کاربران با استفاده از این شبکه‌ها می‌توانند فایل‌های مورد نیاز خود را از بین سیستم‌های مختلف پیدا کنند، آنها را انتقال داده یا دانلود کنند. اپلیکیشن‌های BitTorrent‌، UTorrent‌، Ares Galaxy‌ ،FrostWire و BitComet برخی از اپلیکیشن‌های مورد استفاده برای اشتراک‌گذاری فایل هستند.

شبکه‌های همتا به همتا و نقض قانون کپی رایت

علاوه‌بر تمام کاربردهایی که شبکه‌های P2P در اختیار کاربران قرار می‌دهند، استفاده از این شبکه‌ها با چالش‌هایی نیز همراه است. یکی از چالش‌های استفاده از شبکه‌های P2P نقض قانون کپی رایت یا قانون حق اثر یا حق مالکیت هنگام استفاده از این شبکه‌ها است.

از آنجایی که در شبکه‌های P2P اشتراک‌گذاری فایل‌ها بین دستگاه‌های مختلف انجام می‌شود و نیازی به سرور مرکزی نیست، این شبکه‌ها به پلتفرم‌های بسیار رایجی برای اشتراک‌گذاری فایل‌ها و محتواهای دزدی یا غیرقانونی تبدیل می‌شوند.

علاوه‌بر این‌، از شبکه‌های همتا به همتا می‌توان برای توزیع نرم‌افزار‌های مخرب از قبیل نرم‌افزار‌های جاسوسی و ویروس‌ها نیز استفاده کرد. به عبارت ساده‌تر با نصب هر کدام از نرم‌افزارهای اشتراک‌گذاری فایل همتا به همتا بر روی سیستم‌های کامپیوتری، تمامی افراد حاضر در شبکه به فایل‌های چندین میلیون کاربر دسترسی خواهند داشت.

همچنین با توجه به قابلیت شبکه‌های P2P، ممکن است افرادی که به صورت قانونی محتوای مورد نظر خود را خریداری می‌کنند نیز در معرض خطر قرار بگیرند.

استفاده از شبکه‌های P2P در بلاک چین

به طور کلی می‌توان گفت شبکه‌های P2P در قالب یک تکنولوژی بر روی ایده غیرمتمرکز‌سازی بنا شده‌اند. در معماری تکنولوژی بلاکچین نیز به صورت مشابه با شبکه‌های P2P امکان انتقال رمزارز‌ها در سراسر جهان بدون نیاز به افراد واسطه برای کاربران فراهم شده است. 

تکنولوژی بلاکچین نیز در بطن خود از معماری شبکه‌های P2P استفاده می‌کند. فناوری بلاکچین با استفاده از دفتر کل توزیع شده (DLT) تمامی تراکنش‌ها را در بلاکچین ثبت می‌کند. در شبکه‌های بلاکچینی کاربران بدون نیاز به شخص ثالث یا یک نهاد متمرکز می‌توانند خودشان تراکنش‌های انجام‌شده بین یکدیگر را تایید و ثبت کنند.

در شبکه‌های بلاکچینی تمامی افراد می‌توانند اطلاعات شبکه را به طور کامل مشاهده کنند و پس از ثبت تراکنش‌ها در دفتر کل امکان تغییر آنها وجود ندارد.

تسریع فرایند تحویل محتوا

نحوه توزیع محتوا در شبکه‌های همتا به همتا باعث می‌شود میزان هزینه تحویل محتواهای تولید شده در فضای اینترنت به شدت کاهش پیدا کند. تکنولوژی استفاده‌شده در شبکه‌های همتا به همتا به این شبکه‌ها امکان می‌دهد تا با هرگونه سیستم تحویل محتوا ادغام شده و طیف گسترده‌ای از قابلیت‌ها را فراهم سازد.

به عبارت ساده‌تر در واقع به دلیل اینکه در شبکه‌های همتا به همتا فرایند توزیع محتوا به صورت غیرمتمرکز صورت می‌گیرد، لازم نیست کاربران به یک سرور متمرکز که فاصله آن از کاربر زیاد است متصل شوند. در شبکه همتا به همتا فایل‌ها در سراسر شبکه، در سیستم‌ها و در نقاط جغرافیایی مختلف ذخیره شده است؛ بنابراین هنگامی که کاربر می‌خواهد فایلی را دانلود کند، داده‌ها از نزدیک‌ترین دستگاه برای او فراخوانی می‌شود که در نهایت این مساله باعث می‌شود فرایند تحویل محتوا هم سریع‌تر و هم ارزان‌تر انجام شود.

سرویس تحویل محتوای ابری علی‌بابا (Alibaba Cloud‌) یکی از معروف‌ترین شبکه‌های تحویل محتوا بر بستر شبکه همتا به همتا است. این شبکه بر اساس تکنولوژی همسانی با شبکه‌های P2P بنیان‌گذاری شده است.

توسعه بلاکچین بواسطه شبکه‌های P2P

تکنولوژی P2P بر یک اصل ساده بنا شده است و آن هم مفهوم غیرمتمرکز‌سازی است. معماری همتا به همتای بلاک چین به تمامی ارز‌های دیجیتال اجازه می‌دهد تا به صورت جهانی انتقال پیدا کنند و برای انجام چنین کاری‌ هیچ نیازی به افراد و نهاد‌های واسطه و سرور مرکزی وجود ندارد.

با توجه به دستاورد‌های شبکه توزیع‌شده همتا به همتا‌، تمامی افراد علاقه‌مند به مشارکت در روند اعتبارسنجی و تایید بلاک‌ها می‌توانند در تامین امنیت و توسعه بلاکچین مشارکت داشته باشند. 

در مراحل اولیه شکل‌گیری شبکه بیت کوین، ساتوشی ناکاموتو آن را به عنوان سیستم پول الکترونیکی همتا به همتا تعریف کرده بود. بیت کوین به عنوان شکل دیجیتالی از پول ایجاد شد. بیت کوین را می‌توان از طریق شبکه همتا به همتا که یک دفترکل توزیع شده به اسم بلاک چین را مدیریت می‌کند، از یک کاربر به کاربر دیگر انتقال داد.

در واقع استفاده از معماری شبکه‌های همتا به همتا در فناوری بلاک چین همان چیزی است که به بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال امکان می‌دهد تا به صورت جهانی انتقال یابند و به هیچگونه واسطه یا سرور مرکزی نیاز نداشته باشند. همچنین تمامی افراد در سراسر دنیا می‌توانند در فرآیند بررسی و تایید بلاک‌‌ها در شبکه بیت کوین مشارکت داشته باشند.

همچنین روش استفاده‌شده در پردازش و ثبت تراکنش‌ها در شبکه بیت کوین با شبکه بانکی متفاوت است. تراکنش‌های انجام شده توسط مشتریان بانک‌ها در سرور مرکزی بانک ثبت می‌شود و تنها بانک می‌تواند به آنها دسترسی داشته باشد و آنها را تغییر دهد؛ اما بلاکچین به عنوان دفتر کل توزیع شده عمل کرده، تمام فعالیت‌ها را ثبت می‌کند و تمامی افراد می‌توانند به اطلاعات آن دسترسی پیدا کنند.

در شبکه‌های بلاکچینی نودها یک نسخه از بلاک چین را نگهداری کرده و آن را با نسخه‌های سایر نودها مقایسه می‌کنند تا از دقیق بودن اطلاعات اطمینان حاصل شود. به همین دلیل در شبکه‌های بلاکچینی هرگونه تناقض یا فعالیت مخرب به سرعت شناسایی می‌شود.

بسته به نوع شبکه‌های بلاکچینی، نودها می‌توانند نقش‌های مختلفی را به عهده بگیرند. برای مثال، نودهای کامل نودهایی هستند که با بررسی تراکنش‌ها بر اساس قوانین اجماع شبکه، امنیت را به شبکه ارائه می‌دهند.

هر نود کامل یک نسخه کامل و به‌روزرسانی‌شده از بلاک چین را در اختیار دارد. این موضوع به نودها امکان می‌دهد تا در فرایند بررسی وضعیت دفتر کل توزیع‌شده در بلاکچین مشارکت داشته باشند.

مزایا و معایت شبکه‌های Peer To Peer

در این بخش به بررسی برخی از مزایای غیرقابل انکار شبکه‌های P2P در صنعت بلاکچین می‌پردازیم. از آنجایی که بلاکچین سیستم غیرمتمرکزی از شبکه همتا به همتا محسوب می‌شود‌، تمامی افراد می‌توانند به اطلاعات آن دسترسی داشته باشند.

 امکان دسترسی به آن در اختیار تمامی افراد قرار دارد. با توجه به قابلیت‌های شبکه‌سازی همتا به همتا‌، حتی در صورت از کار افتادن یا از دسترس خارج شدن یکی از همتایان (نود‌ها‌) نیز سایر نودها به فعالیت خود ادامه می‌دهند؛ بنابراین‌، هیچ یک از نودها به تنهایی قادر به از کار انداختن بلاکچین نخواهد بود.

شبکه‌های P2P میزان امنیت بیشتری در مقایسه با سیستم‌های سنتی مبتنی بر مدل کلاینت/سرور برای ما به ارمغان می‌آورند. هنگامی که به منظور ذخیره‌سازی داده‌های خود از سرویس محاسبات ابری استفاده می‌کنید‌، لازم است تا به ارائه‌دهندگان خدمات AWS یا Google Drive اعتماد کنید.

در حالی که در حوزه بلاکچین‌، با توجه به بهره‌گیری از شبکه همتا به همتا‌، نیازی به اعتماد کردن به افراد شخص ثالث یا واسطه‌ها برای مدیریت داده‌های مهم وجود ندارد. به همین دلیل‌، داده‌های شما در برابر سانسور شدن توسط این نهاد‌ها مصون خواهند بود.

شبکه‌های P2P در برابر حملات منع سرویس (Denial of Service‌) مقاوم هستند. در حملات DOS حمله‌کننده تلاش می‌کند تا با حمله به سرورهای یک سایت آن را از دسترس کاربرانش خارج کند. در این حملات حمله‌کننده سعی می‌کند تا با قطع موقت یا دائمی یک سرور، آن را از دسترس خارج کند.

اما استفاده از شبکه‌های همتا به همتا در بلاکچین مشکلاتی نیز به همراه دارد. به عنوان مثال هر یک از نودها باید پس از به‌روز‌رسانی دفتر کل یک نسخه از آن را دانلود کند که این امر به میزان قابل توجهی از قدرت محاسباتی نیاز دارد.

به همین دلیل با وجود این‌که این فرایند موجب بالا رفتن سطح امنیت در بلاکچین می‌شود‌، اما به میزان قابل توجهی باعث کاهش عملکرد این شبکه‌ها نیز می‌شود که این امر یکی از موانع اصلی در زمینه مقیاس‌پذیری و پذیرش عمومی بلاکچین است. به طور کلی می‌توان مزایا و معایب شبکه‌های P2P را در موارد زیر خلاصه کرد.

مزایای شبکه‌های P2P

• نیاز به خرید یک سرور گران نیست.
• هر کاربر به مدیریت کامپیوتر خود می‌پردازد و نیازی به مدیریت شبکه نیست.
• کاربران نیازی به دانش فنی برای استفاده از این شبکه‌ها ندارند. 
• یک شبکه P2P را می‌توان در خانه‌ها و کسب و کار‌های کوچک راه‌اندازی کرد. اما نگهداری و حفظ هر کامپیوتر باید به صورت شخصی انجام شود.
• ترافیک شبکه‌ای کمتری نسبت به شبکه کلاینت/سرور نیاز است.

معایب شبکه‌های P2P

• کاربران نمی‌توانند به صورت مرکزی به پشتیبانی از فایل‌ها بپردازند.
• عملکرد این شبکه‌ها کند است.
• پیدا کردن فایل‌ها در شبکه‌های P2P مشکل است.
• هر نود در این شبکه‌ها مسئول تضمین این است که ویروس‌ها وارد شبکه نشوند.
• امنیت کمتری نسبت به مدل کلاینت/سرور دارند.

پرسش و پاسخ (FAQ)

• شبکه همتا به همتا چیست؟
  شبکه همتا به همتا (Peer-To-Peer) یا P2P، شبکه‌ای متشکل از تعدادی کامپیوتر است که در یک شبکه توزیع شده به وسیله اینترنت به یکدیگر متصل شده‌اند. هر کدام از کامپیوترها در این شبکه Node نامیده می‌شوند. معمولا نودها در شبکه‌های P2P دارای قدرت و وظایف یکسانی هستند. در شبکه‌های همتا به همتا بر خلاف مدل کلاینت/سرور که در آن کلاینت تقاضای سرویس می‌کند و سرور تقاضا را انجام می‌دهد، تمامی نودها می‌توانند هم به عنوان کلاینت و هم به عنوان سرور عمل کنند.
• نقش شبکه‌های P2P در بلاکچین چیست؟
  معماری شبکه‌های همتا به همتا به شبکه‌های بلاک چینی مانند بیت کوین اجازه می‌دهد تا بتوانند بدون نیاز به هیچگونه واسطه یا سرور مرکزی و به صورت جهانی ارزش، ارزهای دیجیتال یا سایر دارایی‌ها را بین تمامی کاربران انتقال دهند. همچنین تمامی افراد در سراسر دنیا می‌توانند در فرآیند بررسی و تایید بلاک‌‌ها شرکت کنند و به عنوان یکی از نودهای این شبکه‌ها فعالیت داشته باشند.

سخن پایانی

شبکه‌های همتا‌به‌همتا (P2P) یکی از پیچیده‌ترین تکنولوژی‌هایی هستند که امروزه در اختیار ما قرار دارند. شاید بتوان گفت که ویژگی برجسته این تکنولوژی‌، پیوند آن با بلاکچین و پتانسیل کاربردی آن برای حذف واسطه‌ها است.

با این حال‌ با توجه به پتانسیل شبکه‌های P2P در زمینه دسترسی گسترده‌، آسان و آزاد به انواع محتوا‌، استفاده‌های نادرست و مخربی نیز از این شبکه‌ها می‌شود؛ اما در هر صورت شبکه‌های P2P به عنوان قلب تپنده بلاکچین‌هایی محسوب می‌شود که رمزارز‌ها را برای ما به ارمغان آورده‌اند و معماری این شبکه‌ها دستاورد‌هایی مثل غیرمتمرکز‌سازی و امنیت را به همراه داشته است و اتکا به واسطه‌ها را از بین می‌برد.

در این مقاله به این پرداختیم که شبکه همتا به همتا چیست، چگونه کار می‌کند، انواع آن چیست، چه نقشی در توسعه بلاکچین دارد، مزایا و معایب استفاده از این شبکه‌ها چیست و تاریخچه استفاده از این شبکه‌ها به چه زمانی باز‌می‌گردد.