فورک کردن چیست؟‌

 فورک یا Fork چیست؟ شاید این عبارت را بارها شنیده باشید، اما با مفهوم آن آشنایی نداشته باشید. در اصل، فورک به معنی ایجاد تغییراتی در بلاک چین است. در دنیای رمز ارزها، دو نوع فورک اصلی وجود دارد؛ سافت فورک (Soft Fork) و هارد فورک (Hard Fork).

در این مقاله به معرفی مفهوم فورک می‌پردازیم و بعد از آن به این سوال می‌پردازیم که هارد فورک چیست؟ چه تاثیری بر روی بازار دارد، سرمایه گذاری در زمان هاردفورک چگونه است، انواع هارد فورک‌ها چه هستند و این که چه تفاوتی با سافت فورک دارند.

در ابتدا، تنها بیت کوین وجود داشت، که به عنوان یک جایگزین دیجیتالی غیرمتمرکز به جای پول نقد طراحی شده بود. پس از مدتی، تعدادی ارز دیجیتال دیگر با کارایی‌های مختلف مانند ریپل و مونرو پدیدار شدند؛ اما این ارزهای جدید، ناگهان ظاهر نشدند و بسیاری از آنها نتیجه فورک‌های بیت کوین بودند.

با این که فورک‌ها الگوهایی مشابهی را دنبال می‌کنند، هر فورک نتایج منحصر به فرد و خروجی متفاوتی دارد.

هارد فورک چیست؟

بلاک چین‌ها اکثرا متن باز هستند؛ به این معنی که برای ایجاد یک ارز دیجیتال، برنامه نویسان یک سری کد روی بلاک چین می‌نویسند و این کدها کاملا قابل دسترس هستند.

سیستم غیرمتمرکز ارزهای دیجیتالی که از گواه اثبات کار (POW) استفاده می‌کنند، به نود یا گره‌هایی نیاز دارند تا با ایجاد بلاک در زنجیره بلوکی، شبکه را گسترش دهند. این نودها باید از قوانین آن بلاک چین پیروی کنند و برای این که ارز دیجیتال به درستی و سلامت به رشد خود ادامه دهد، باید از مجموعه قوانینی که با نام پروتکل شناخته می‌شوند، پیروی کنند؛ پروتکل شامل تمامی قوانین آن رمز ارز خاص است و اگر تغییرات یا اصلاحاتی روی کد نوشته شده اعمال شود، فورک اتفاق می‌افتد.

در واقع، به هر آپدیت و به روز رسانی بلاک چین در دنیای رمزارزها، Fork می‌گویند. این تغییرات ممکن است ناگهانی باشد؛ مانند اتریوم کلاسیک که با یک شاخه از اتریوم جدا شد، و یا می‌تواند طبق برنامه از قبل تعیین شده انجام شود، مثل بیتکوین کش، که از بیت کوین فورک شد. به این نوع از تغییرات و آپدیت‌ها در پروتکل اصلی، که باعث تفاوت عملکرد شبکه قدیمی و شبکه جدید می‌شود، هارد فورک می‌گویند. هاردفورک ها تغییرات اساسی و زیرساختی شبکه هستند.

هارد فورک‌ ها از مهم‌ترین پارامترهای فاندامنتال یک کوین هستند؛ در هارد فورک‌هایی که یک شاخه جدید ایجاد می‌شود، معمولا یک کوین جدید نیز به وجود می‌آید (اما لزوما تمامی هارد فورک‌ها منجر به ایجاد کوین جدید نمی‌شوند) و ممکن است شبکه جدید، برای ایجاد انگیزه و به منظور پاداش، به کاربرانش کوین خود را ایردراپ کند؛ مثلا بیتکوین کش زمانی که در سال ۲۰۱۷ از بیت کوین جدا شد، به کاربرانش به هر اندازه‌ای که BTC داشتند، کوین BCH ایردراپ کرد.

البته هارد فورک همیشه به این معنی نیست که کوین و توکن جدید تولید شود؛ Hard Fork زمانی است که نسخه جدید یا فورک شده با نسخه قبلی مطابقت یا هماهنگی ندارد و تغییرات زیادی در آن رخ داده است. هنگامی که فورک سخت رخ می‌دهد، نودها حتما باید برنامه‌های خود را بروز رسانی کنند و تیم توسعه دهنده آن ارز رمزنگاری شده، همواره آپدیت‌هایی را برای آنها فراهم می‌کنند تا با شبکه جدید همگام شوند.

اگر نودهای قدیمی خود را بروز رسانی نکنند، دیگر نمی‌توانند به شبکه جدید وارد شوند و نودهای آپدیت شده، دیگر بلاک‌هایی که نودهای قدیمی استخراج می‌کنند را نمی‌پذیرند. به بیان ساده، اگر آپدیت جدید برای یک کوین انجام شود و نود آن را روی سیستم خود نصب کند و بعد از آن به تراکنش‌های روی بلاک چین قبلی دسترسی نداشته باشد، دیگر نمی‌تواند در آن بلاکچین فعالیت کند و تمام فعالیت‌های پیشینش بی نتیجه می‌شود. به این اتفاق  Hard Fork در شبکه بلاکچین می‌گوییم.

تاثیر Hard Fork بر بازار چیست؟

فورک های سخت می‌توانند تاثیر عمیقی بر روی رمز ارزها داشته باشند. هارد فورک بیت کوین کش نمونه خوبی از این تاثیرات است. دارندگان ارز اصلی (بیت کوین) به مقدار مساوی از دارایی‌هایشان، BCH دریافت کردند. مثلا اگر شما در زمان هارد فورک بیت کوین کش، ۱۰ بیت کوین داشتید، ۱۰ بیتکوین کش نیز دریافت می‌کردید.

این قضیه می‌تواند نوسانات جالبی را در بازار ایجاد کند. تریدرهای بزرگ یا نهنگ‌ها نیز می‌توانند نوسانات زیادی را به بازار وارد کنند. نهنگ‌ها اصولا افراد یا سازمان‌هایی هستند که صدها هزار بیت کوین در اختیار دارند و تنها کافی است اراده کنند، تا جهت بازار را تغییر دهند.

این نهنگ‌ها مقداری از دارایی‌های خود را برای اثرگذاری روی بازار نگه می‌دارند؛ برای مثال، تصور کنید یک نهنگ می‌داند که قرار است در یک شبکه هارد فورک اتفاق بیافتد و او به تعداد کوین‌هایی که دارد، کوین شبکه جدید را نیز دریافت خواهد کرد. این قضیه، نهنگ را تشویق می‌کند که مقدار کوین‌هایش را افزایش دهد. بنابراین، او تا جایی که می‌تواند شروع به خرید کوین‌ها می‌کند.

این مقدار خرید عظیم، می‌تواند قیمت کوین اصلی را تا زمانی که هارد فورک اتفاق بیافتد، به صورت مصنوعی افزایش دهد. نهنگ‌ها این کار را تا زمان جدا شدن شاخه جدید ادامه می‌دهند و سپس به اندازه دارایی‌هایشان، کوین جدید دریافت می‌کنند.

از آنجایی که آنها می‌دانند قیمت کوین اصلی به خاطر حرکاتشان افزایش یافته، شروع به فروش هر دو کوین می‌کنند. بنابراین ارزش هر دو کوین کاهش می‌یابد و پس از مدتی، ارزش هر دو رمز ارز شروع به ثابت شدن می‌کند و نهنگ‌ها می‌توانند با سودهایشان کوین‌های بیشتری خریداری کنند.

مثال بالا تاثیر هارد فورک و جدا شدن شاخه‌ها را به خوبی نشان می‌دهد. البته همه فورک‌ها رمز ارز جدید ارائه نمی‌دهند. این مثال برای مواردی صادق است که بلاک چین هارد فورک می‌شود.

آیا باید قبل از فورک سخت سرمایه گذاری کنیم؟

هارد فورک باعث ناآرامی بازار یک رمز ارز می‌شود. جامعه آن معمولا تقسیم می‌شوند و بازار نیز بسیار پرنوسان می‌شود. واکنش شما به این قضیه، بستگی زیادی به مقدار دارایی شما دارد؛ هر چه کوین بیشتری نگهداری کنید، کوین جدید بیشتری دریافت خواهید کرد.

اما عیب این حرکت این است که تریدرهای بزرگ و نهنگ‌ها نیز دقیقا همین کار را می‌کنند؛ اگر به اندازه کافی سریع نباشید و قبل از نهنگ‌ها کوین‌های شبکه جدید خود را نفروشید، ممکن است متضرر شوید. بنابراین پیشنهاد می‌شود قبل از این که فورک اتفاق بیافتد، کوین‌های خود را بفروشید. البته می‌توانید از کاهش قیمت ارز دیجیتال جدید استفاده کنید و ارزهای بیشتری خریداری کنید.

اما اگر قرار است بر روی یک شبکه سافت فورک اتفاق بیافتد، انتخاب‌های شما آسان‌تر است. اگر معتقدید که سافت فورک می‌تواند به شبکه آن ارز کمک کند، می‌توانید آن را خریداری کنید و از نوسانات آن استفاده کنید و به دارایی‌هایتان اضافه کنید. اما اگر فکر می‌کنید که سافت فورک تاثیر بدی بر روی ارز مورد نظرتان می‌گذارد، پس باید قبل از آن که فورک اتفاق بیافتد، کوین‌های خود را بفروشید.

در مجموع، با وجود این که بلاک‌ چین جدید دارای قواعد کاملا متفاوتی است، همچنان سابقه تراکنش‌های بلاکچین قدیمی را به رسمیت می‌شناسد؛ یعنی هر کاربری که دارای مقداری ارز دیجیتال در بلاک‌ چین اصلی بود، حالا صاحب دقیقا همان مقدار ارز دیجیتال در بلاک‌ چین جدید است.

همانطور که به خاطر دارید، بلاک‌چین‌ها از قانون اجماع پیروی می‌کنند. با در نظر گرفتن این مسئله، هارد فورک‌ها می‌توانند به دو زیرمجموعه مجزا تبدیل شوند: هارد فورک‌های برنامه‌ریزی شده و هارد فورک‌های بحث برانگیز.

Hard Fork برنامه ریزی شده

یک هارد فورک برنامه‌ریزی شده زمانی رخ می‌دهد که ارتقای بلاک‌ چین مورد موافقت و اجماع تعداد بالایی از نودها و اعضای جامعه قرار بگیرد. هارد فورک برنامه ریزی شده معمولا برای ارتقای آن شبکه مورد نیاز است و آپدیت‌ها و توسعه‌های جدیدی را به همراه دارد.

این فورک‌ها معمولا مورد موافقت قرار می‌گیرند و با مقاومت کمی مواجه می‌شوند. در نتیجه، در حالی که زنجیره جدید رشد می‌کند و ماینرها و کاربران از تغییرات جدید استقبال می‌کنند، زنجیره قبلی از بین می‌رود. در اکثر مواقع، اسم زنجیره قدیمی روی زنجیره جدید گذاشته می‌شود.

برای مثال، آپدیت کسپر اتریوم، قوانین پروتکل اجماع را از گواه اثبات کار به گواه اثبات سهام تغییر می‌دهد؛ بنابراین آپدیت کسپر یک هارد فورک است. نودهای کاملی که نرم افزار خود را آپدیت نکنند، با نودهای کسپر سازگاری نخواهند داشت. خوشبختانه هارد فورک‌های اتریوم معمولا مورد بحث و اختلاف نظر قرار نمی‌گیرند و اکثریت شبکه با آپدیت موافقت می‌کنند. 

یک نمونه اولیه از هارد فورک‌های برنامه‌ریزی شده، منشعب شدن زنجیره مونرو (Monero) در سال ۲۰۱۷ است، که موجب اضافه شدن تراکنش‌های محرمانه رینگ (Ring Confidential Transactions) شد. این ویژگی موجب مبهم شدن ارزش هر تراکنش شد و حریم خصوصی بلاک‌ چین را یک لایه محکم‌تر کرد و این مسئله باعث شد ماینرها و اعضای مجموعه از این ویژگی با آغوش باز استقبال کنند.

هارد فورک بحث برانگیز

بر خلاف هارد فورک‌های برنامه‌ریزی شده که با حمایت اکثریت اعضای مجموعه مواجه می‌شوند، فورک‌های سخت دیگر وجود دارند که باعث ایجاد جدال‌های شدیدی بین اعضا می شوند. هارد فورک‌های با اختلاف نظر نیز شامل قابلیت‌هایی برای ارتقای سیستم هستند، ولی این قابلیت‌ها موافقت اکثریت اعضا را به خود جلب نمی‌کنند.

به همین دلیل، این هارد فورک‌ها معمولا به ایجاد دو بلاک‌ چین مجزا منجر می‌شوند که هر دو تا زمانی که مورد حمایت قرار بگیرند، به فعالیت خود ادامه می‌دهند. معروف‌ترین و بحث برانگیزترین هارد فورکی که تا به حال صورت گرفته است، ایجاد شدن زنجیره بیتکوین کش (Bitcoin Cash) است که در سال ۲۰۱۷ انجام شد.

این مسئله وقتی اتفاق افتاد که گروهی از توسعه‌دهنده‌ها برای کمک به حل مسائل مربوط به مقیاس پذیری، خواهان افزایش سایز بلاک بیت کوین از یک مگابایت به هشت مگابایت بودند. وقتی این فورک انجام شد، بلاک‌ چین بیتکوین به دو زنجیره موازی با دو سری قوانین مجزا تقسیم شد.

این اتفاق موجب هرج و مرج کوتاهی بین ماینرها شد که از این زنجیره به آن یکی می‌رفتند و می‌خواستند بدانند کدام یک برایشان سود بیشتری به همراه خواهد داشت. یک نمونه معروف از این هرج و مرج‌ها بین بیت کوین کش و بیت کوین SV در سال ۲۰۱۷ بود، که هر دو شبکه بر سر قدرت هش رقابت می‌کردند.

در نهایت نیز از آنجایی که بیتکوین کش قدرت هش بیشتری در اختیار داشت، توانست از این ماجرا به سلامت بیرون بیاید. اما در کل، نزاع این دو بر سر قدرت هش، باعث ریزش شدید بازار بیت کوین در سال ۲۰۱۷ شد.

مهم‌ترین مواردی که در بیتکوین کش ایجاد شدند و آن را از بیت کوین متمایز کردند، این‌ها هستند:

• بیتکوین کش دارای کارمزد انتقال کمتری است.
• BCH در انتقال تراکنش‌ها سریع‌تر است؛ بنابراین نیازی نیست که ۱۰ دقیقه منتظر شوید تا تراکنش شما تایید شود.
• بیت کوین کش مقیاس پذیری بالاتری دارد و تراکنش‌های بیشتری را در ثانیه تایید می‌کند. به این معنی که افراد بیشتری می‌توانند همزمان تراکنش ارسال کنند.

نمونه معروف دیگری از این نوع Hard Fork، تقسیم شدن بلاک‌ چین اتریوم به دو زنجیره متفاوت است. این مسئله بعد از هک شدن قرارداد هوشمندی بر بستر اتریوم به نام DAO اتفاق افتاد.

به دلیل عدم توافق اعضای مجموعه بر سر سرنوشت بلاک‌ چین بعد از این اتفاق، یک فورک صورت گرفت و دو زنجیره جدید به نام‌های اتریوم و اتریوم کلاسیک ایجاد شد. اتریوم کلاسیک همان زنجیره اولی است که به کار خود ادامه داد و اتریوم زنجیره‌ای است که بعدا ایجاد شد.

سافت فورک چیست؟

سافت فورک یا فورک نرم، تغییری در پروتکل است که به طور بازگشت‌پذیر بر روی بلاک‌ چین اعمال می‌شود و معمولا نیاز به دو شاخه شدن بلاک‌ چین ندارد. دلیل این مسئله این است که این تغییرات معمولا به ویژگی‌های ظاهری و یا عملکردی مربوط هستند و اصلا روی زیرساخت سیستم تاثیر نمی‌گذارند.

بعد از این که قوانین جدید به اجرا در آمدند، همان زنجیره قبلی به کار خود ادامه می‌دهد و ماینرها می‌توانند خود را با تغییرات جدید زنجیره تطبیق دهند و کار خود را پیش ببرند. در حقیقت سافت فورک، آپدیتی است که نرم افزار با نسخه قبلی شبکه سازگار است.

بارزترین مثال موفق سافت فورک، اضافه شدن سگویت (SeWit) بود که در پایان سال ۲۰۱۷ اتفاق افتاد. اگرچه پیاده‌سازی این سافت فورک همچنان مورد بحث و مجادله بود، ماینرها به طور گسترده‌ای از اجرای آن استقبال کردند. سافت فورک سگویت راه حلی برای بسیاری از مشکلات بیت کوین بود.

Segwit علاوه بر افزایش دادن تعداد تراکنش‌های هر بلاک، به توسعه‌دهندگان اجازه داد تا پروتکل‌های لایه دوم ایجاد کنند؛ با حل این مسئله، موج جدیدی از راه‌حل‌های «خارج از زنجیره» مانند شبکه لایتنینگ پدیدار شد.

در این فورک، بر عکس هارد فورک، کوین یا توکن جدیدی ایجاد نمی‌شود. با اعمال کردن اصلاحات و آپدیت روی نسخه اصلی، نودها همچنان به فعالیت خود روی بلاک چین قبلی ادامه خواهند داد. در واقع تغییراتی اعمال نمی‌شود که بلاک چین قبلی به روند خود ادامه ندهد و چندین تغییر در بلاکچین جدید ایجاد می‌شود که با بلاکچین قبلی مطابقت دارد و نودهای قدیمی که بروز رسانی نکرده‌اند، می توانند بدون بروز رسانی به فعالیت در بلاکچین جدید ادامه دهند. در فورک نرم معمولا اصلاحات و تغییرات به حدی جدی نیست که بلاکچین جدیدی ایجاد شود.

نکته مهمی که باید در نظر داشته باشید، این است که سافت فورک تنها زمانی اتفاق می‌افتد که درصد زیادی از جامعه یک کوین، با قوانین جدید موافقت کنند. زمانی که نودهای زیادی پروتکل جدید را پذیرفتند، بلاکچین با سرعت بیشتری قوانین جدید را اعمال می‌کند؛

به دلیل این که دو نسخه متفاوت از دفتر کل توسط شبکه تشخیص داده می‌شود، زنجیره بلندتر جایگزین زنجیره کوتاه‌تر می‌شود و بیشتر قدرت هش به زنجیره جدید منتقل شود. این باعث می‌شود که اقلیت نودهایی که با فورک نرم مخالف بودند و همچنان از پروتکل قبلی استفاده می‌کردند، پروتکل جدید را بپذیرند.

چون اگر این کار را نکنند، با توجه به این که قدرت هش کمتری در اختیار دارند، بلاک‌های کمتری استخراج می‌کنند و همین بلاک‌ها نیز در نهایت اورفن می‌شوند. در نتیجه، این نودها پول خود را از دست خواهند داد. بلاک‌های اورفن (Orphan) معمولا در بیت کوین وجود دارند.

آنها معتبر هستند و تمامی ملزومات را برای اضافه شدن به بلاکچین دارند، اما رد می‌شوند؛ زیرا هنگامی که دو استخراج کننده در یک زمان مشابه یک بلاک را تولید می‌کنند، ایجاد می‌شود.

نودهایی که خود را با آپدیت جدید همگام نکرده‌اند، خواهند دید که تراکنش‌های جدید تایید می‌شوند و مشکلی که برای آنها به وجود می‌آید، این است که وقتی سعی می‌کنند بلاک جدید تولید کنند، بلاک‌های آنها توسط شبکه رد می‌شود. بنابراین،

سافت فورک یک مکانیزم ارتقا را معرفی می‌کند، که نودها را تشویق به آپدیت نرم افزار خود می‌کند و اگر این کار را نکنند، با ریسک کاهش عملکرد خود در شبکه مواجه خواهند شد.

برخی اوقات، فورک‌های نرم از آپدیت‌های فعال شده توسط ماینرها (Miner-Activated) استفاده می‌کنند، که قبل از پذیرش آپدیت جدید، نیازمند برابر و متوازن شدن قدرت هش است؛ دش (Dash) از مسترنودهای خود برای تغییرات عمده پروتکل بلاکچین خود استفاده می‌کند. اما به هر حال، از هر روشی که استفاده شود، نتیجه نهایی یکسان است.

فورک موقت

فورک موقت زمانی اتفاق می‌افتد که ماینرها عدد نانس (Nonce) یک بلاک را همزمان پیدا می‌کنند و این باعث تقسیم شدن به دو بلاکچین جداگانه می‌شود؛ فورک موقت در سیستم‌هایی مثل بیت کوین که از الگوریتم POW استفاده می‌کنند، اتفاق می‌افتد؛ جایی که ماینرها زنجیره‌ای را برای تولید بلاک بعدی انتخاب می‌کنند.

در زمان فورک موقت، زنجیره بلندتر به عنوان بلاک چین “صحیح” انتخاب می‌شود و بلاک را می‌سازد و زنجیره کوتاه‌تر رها می‌شود.

آینده فورک کردن در رمز ارزها

انتظار نمی‌رود که فورک کردن به زودی پایان یابد. همانطور که چشم انداز کریپتو در حال رشد است، ما انتظار داریم که در آینده، فورک‌های بیشتری ببینیم. این به خاطر تغییر کردن مداوم دنیای ارزهای رمزنگاری شده است.

دلیل عمده دیگر برای این که فورک کردن ادامه خواهد داشت، کمک به پذیرش عمومی است. همانطور که در بالا اشاره کردیم، بیت کوین برای استفاده پیچیده شده بود و بیت کوین کش به تراکنش‌های سریع‌تر کمک کرد.

با پذیرش بیشتر عموم مردم، پروژه‌ها بیشتر متوجه نیاز خود به فورک کردن خواهند شد. زیرا این کار باعث ارتقا در پروتکل، زمان تراکنش‌ها، کم نگه داشتن هزینه ماینینگ و بسیاری مزایای دیگر می‌شود.

به طور کلی فورک از فاکتورهای سلامت یک شبکه بلاکچین است. گاهی اوقات ممکن است باگ اساسی در شبکه یافت شود که وضعیت ارز دیجیتال را به خطر بیاندازد و یا ممکن است برای بهتر شدن عملکرد کوین فورک زده شود.

نحوه تصمیم گیری این که یک شبکه به فورک نیاز دارد یا خیر، بر عهده جامعه آن ارز دیجیتال خاص است. وقتی برنامه نویسان و توسعه دهندگان یک شبکه بعد از خطا و آزمون به این نتیجه برسند که شبکه نیازمند یک سری تغییرات است و با اعمال اصلاحات کارکرد شبکه بهبود پیدا خواهد کرد،

موضوع را در شبکه مطرح می‌کنند و با به اجماع رسیدن توسط اعضای شبکه، فورک اتفاق می‌افتد. این فضای دموکراتیک که همه بتوانند نظر خود را اعلام کنند و بهترین تصمیم را برای بهبود شبکه بگیرند، از ویژگی‌های مهم اکوسیستم ارزهای دیجیتال است.

پرسش و پاسخ

• هارد فورک چیست؟

به هر تغییر و یا اصلاح در نحوه اجرای یک شبکه بلاک چین، فورک می‌گوییم. در صورتی که این تغییرات اساسی بوده و زیرساخت‌های شبکه به گونه‌ای تغییر کند که در زنجیره جدید نرم‌افزار جدیدی نیاز باشد و میان نودهای شبکه اختلاف وجود داشته باشد، پس از فورک شاهد دو زنجیره مستقل از هم هستیم که در این شرایط Hard Fork اتفاق افتاده است.

• تفاوت هارد فورک و سافت فورک چیست؟

در سافت فورک یا تغییر نرم، زنجیره از هم جدا نخواهد شد و همچنان یک زنجیره بلوکی واحد فعالیت دارد. بروزسانی سگویت بیت کوین نمونه‌ای از یک سافت فورک در شبکه بیت کوین است.

• وقوع هارد فورک در شبکه چه تاثیری بر قیمت رمز ارز آن شبکه دارد؟

در زمان وقوع هاردفورک در شبکه و ایجاد زنجیره جدید، دو کوین متفاوت ایجاد خواهد شد. عموما به تمامی افرادی که کوین قدیمی شبکه را دارند، به همان تعداد کوین جدید توزیع خواهد شد. معمولا قیمت کوین پیش از هاردفورک افزایش یافته و پس از هاردفورک، فشار فروش در آن افزایش می‌یابد. 

• آیا در تمامی هاردفورک‌ها کوین جدید توزیع خواهد شد؟

خیر- در صورتی که اختلاف ایجاد شده میان نودهای شبکه افزایش یابد و دو دستگی میان نودها ایجاد شود، عموما شاهد شکل‌گیری زنجیره جدید و کوین جدیدی هستیم.

سخن پایانی

در این مقاله، تعریف فورک و تفاوت‌های هارد فورک و سافت فورک را متوجه شدیم. فارغ از این که کدام نوع فورک کردن صورت می‌گیرد، این تغییرات در قواعد یک بلاک‌ چین، جزئی از فرآیند رشد آن هستند. وجود این فورک‌ ها برای غیرمتمرکز ماندن بلاک‌چین ضروری است. این فورک‌ ها هستند که طی یک فرآیند دموکراتیک، در نهایت آینده بلاک‌ چین را تعیین می‌کنند.

فورک‌ ها به طور پیوسته می‌توانند باعث بهبود و پیشرفت زنجیره شوند. این فرآیند می‌تواند باعث از بین رفتن ایرادهای عملکردی و اضافه شدن قابلیت‌های جدید بر حسب نیاز اعضای مجموعه شود. عضوی از یک جامعه ارز دیجیتال بودن، یعنی این که نظر شما اهمیت دارد. حتی اگر یک توسعه‌دهنده یا ماینر هم نباشید، همچنان می‌توانید روی سرنوشت بلاک‌چین مورد علاقه‌تان تاثیرگذار باشید.