بسیاری از افراد جایگاههای مختلفی به ارزهای دیجیتال میدهند. به طور مثال، بیت کوین را طلای دنیای کریپتو میدانند. بعد از بهوجودآمدن لایت کوین (Litecoin) و اهدافی که آن دنبال میکرد، لقب نقره، به این رمزارز داده شد.
البته در حال حاضر با آمدن ارزهایی مانند اتر، اختلافنظرهایی درباره اینکه آیا هنوز لایتکوین میتواند بهمثابه نقره باشد یا خیر، وجود دارد. در این مقاله میخواهیم یکی از قدیمیترین آلتکوینهای بازار را بررسی کنیم و ببینیم واقعا لایت کوین چیست و آیا سزاوار لقب نقره رمزارزها هست یا خیر؟
فهرست محتوا
لایت کوین Litecoin چیست؟
لایت کوین، فورک بیت کوین است و حتی در ابتدا قرار بود با نام بیت کوین لایت عرضه شود. دلیل این نامگذاری، هدفی بود که پروژه و خالق لایتکوین دنبال میکرد. آنها میخواستند این ارز دیجیتال از بیتکوین سبکتر و در نتیجه سریعتر باشد.
لایت کوین در ۱۳ اکتبر ۲۰۱۱ (۲۱ مهر ۱۳۹۰) بهعنوان یک پروژه متنباز آغاز به کار کرد. زمان تشکیل بلاکها در لایت کوین بسیار کمتر شده و به دو دقیقه و نیم کاهش پیدا کرده است. همچنین الگوریتم هش بلاکها در لایتکوین، اسکریپت است.
در ماه می ۲۰۱۷ لایت کوین در بین پنج رمزارز برتر آن زمان، اولین کوینی بود که سگویت را پذیرفت. سگویت (Segwit) فرایندی است که با حذف اطلاعات امضا از تراکنشها، اندازه بلاک در بلاک چین را افزایش میدهد.
هنگامی که بخشهای خاصی از تراکنش حذف میشوند، ظرفیت بلاک خالی شده و تراکنشهای بیشتری به آن اضافه میشود. مدتی بعد اولین تراکنش این کوین بر بستر لایتنینگ انجام شد که یک لایتوشی (کوچکترین واحد لایتکوین برابر با ۰/۰۰۰۰۰۰۰۱ لایت کوین) در کسری از ثانیه از زوریخ به سانفرانسیسکو منتقل شد.
بیت کوین | لایت کوین | |
سال ایجاد | ۲۰۰۹ | ۲۰۱۱ |
خالق | ساتوشی ناکاموتو | چارلی لی |
تعداد کوینها | ۲۱ میلیون | ۸۴ میلیون |
زمان ایجاد بلاک | ۱۰ دقیقه | ۲/۵ دقیقه |
الگوریتم | اسکریپت | SHA-256 |
اولین پاداش ماینینگ | ۵۰ BTC | ۵۰ LTC |
پاداش ماینینگ فعلی (مارس ۲۰۲۱) | ۶/۲۵ BTC | ۱۲/۵ LTC |
زمان هاوینگ | هر ۲۱۰ هزار بلاک | هر ۸۴۰ هزار بلاک |
جدول مقایسه لایت کوین و بیت کوین
نکته جالبی که درباره لایت کوین وجود دارد، ارتباط آن با دوج کوین است. دوج کوین فورک بلاک چین لاکی کوین است که خودش فورک لایتکوین است! همچنین لایت کوین و دوج کوین از سیستم ماینینگ اسکریپت استفاده میکنند. این باعث میشود بهطور همزمان دو رمز ارز مختلف استخراج شود.
بیبی دوج کوین چیست؟ همه چیز درباره جدیدترین شت کوین بازار
لایت کوین با پذیرش و پیادهسازی فناوریهای جدید مرزهای نوآوری را جابهجا میکند در حالی که جامعه توسعهدهندگان بیتکوین بسیار محافظهکارانهتر عمل میکنند. به همین خاطر بسیاری شبکه لایتکوین را Testnet یا شبکه آزمایش بیت کوین میدانند زیرا طرحها و پیشنهاداتی که برای این شبکه مطرح میشوند، در ابتدا روی شبکه لایتکوین آزمایش میشود. برای مثال طرحهای سگویت و لایتنینگ ابتدا روی لایتکوین اجرا شد و سپس روی شبکه بیتکوین پیادهسازی شد.
Litecoin چه هدفی را دنبال میکند؟
پروژه لایت کوین با هدف گسترش استفاده افراد از ارزهای دیجیتال در زندگی روزمره، شبکه خود را برای سرعت و آسانی هرچه بیشتر طراحی کرده است. هدف این پروژه افزایش سرعت و کاهش کارمزد تراکنشها و افزایش سرعت استخراج بلاکها است. این شبکه بیت کوین را رقیب خود نمیداند و صرفا آن را وسیلهای برای حفظ ارزش در بلندمدت و لایتکوین را برای معاملات روزانه و کم مناسب میداند.
شبکه لایت کوین از چه فناوریهایی استفاده میکند؟
لایت کوین از نظر نحوه کارکرد سیستم، با تغییرات اندکی شباهت زیادی به بیت کوین دارد. همانطور که میدانید مکانیسم اجماع گواه اثبات کار (PoW) در بیتکوین با الگوریتم SHA-256 کار میکند اما لایتکوین از الگوریتم اسکریپت (Scrypt) در این مکانیسم استفاده کرده است. اسکریپت این امکان را فراهم میکند که برای استخراج بلاکها بتوان از کامپیوترهای معمولیتر نسبت به بیتکوین که نیاز به ASIC دارد، استفاده کرد. این کار به غیرمتمرکز شدن هرچه بیشتر شبکه کمک میکند زیرا افراد بیشتری قادر خواهند بود در آن مشارکت کنند. البته این کار باعث شده که استخرهای ماینینگ از تجهیزات قوی استفاده کنند و با هشریت بالا، سهم زیادی از استخراج را به خود اختصاص دهند.
ساخت یک بلاک در شبکه لایت کوین تقریبا بین دو تا سه دقیقه طول میکشد. این زمان تقریبا چهار برابر سریعتر از زمان تشکیل بلاک در شبکه بیتکوین است.
علاوه بر ماینرها، افراد دیگری نیز در شبکه به نام نود فعال هستند. دو دسته نود در شبکه وجود دارد؛ فول نودها یا کسانی که با کامپیوتر به سیستم وصل هستند و لایت نودها (Light nodes) که با موبایل برای امنیت بیشتر شبکه، تراکنشها را مجدد بررسی میکنند.
فول نودها به عنوان سرور عمل میکنند. وظایف اصلی آنها حفظ اجماع بین نودها و تایید تراکنشها است. این نودها یک کپی از بلاک چین را ذخیره میکنند؛ بنابراین ایمنتر میشوند و عملکردهای سفارشی مانند ارسال آنی و تراکنشهای خصوصی را مقدور میسازند.
لایت نودها متکی بر فول نودها هستند و به محض دریافت اطلاعات ضروری، با بلاک چین ارتباط برقرار میکنند. این نودها از بلاک چین نسخهای ذخیره نمیکنند و فقط به جستجوی وضعیت فعلی میپردازند که بدانند آخرین بلاک کدام است و سپس تراکنشها را برای پردازش انتقال میدهند.
سگویت لایت کوین
لایتکوین در سال ۲۰۱۷ سگویت را پیادهسازی کرد و بعد از بیت کوین آن را استفاده کرد. SegWit از نوشتن دادههای اضافی در بلاک جلوگیری میکند. این کار باعث آزادسازی بخشی از بلاک میشود و اطلاعت بیشتری از تراکنشها در آن ذخیره میشود که تعداد تراکنشها در ثانیه را افزایش میدهد. سگویت تراکنشهای بیتکوین را از سه به هفت و تراکنشهای لایت کوین را از ۲۸ به ۵۶ عدد در ثانیه ارتقا داده است.
شبکه لایتنینگ لایت کوین
یکی دیگر مواردی که سرعت تراکنشها را افزایش میدهد، استفاده از شبکه لایتنینگ است. لایتنینگ راهکاری لایه دو و خارج از شبکه (Off-chain) است که با میسر ساختن کانالهای پرداخت، امکان پرداخت امن دو طرفه بین دو یا چند نفر را فراهم میکند. با توجه به سرعت بالا و کارمزد کم لایتنینگ، این شیوه میتواند گزینه مناسبی برای پرداختهای خرد روزانه باشد. همچنین از آن جا که این راهکار، تنها در هنگام باز و بسته کردن کانال، اطلاعات را در شبکه ثبت میکند، میتواند منجر به کاهش بار هر چند اندک شبکه شود.
شبکه لایتنینگ چیست و چطور کار میکند؟
اتمیک سواپ
اتمیک سواپ (Atomic swap) به شما اجازه میدهد بدون نیاز به صرافی، رمزارزهای مختلف را به طور مستقیم با افراد دیگر مبادله کنید. لایت کوین اولین تبادل خود را در اتمیک سواپ با دکرد (Decred)، ورت کوین (Vertcoin) و بیت کوین در سال ۲۰۱۷ انجام داد.
مبادله اتمی یک فناوری قرارداد هوشمند است که به طرفین قرارداد اجازه میدهد بدون خطرات پیش فرض یا عدم پرداخت یکی از طرفین در قرارداد، توکن یا ارزهای دیجیتال مختلف را مبادله کنند. در این نوع مبادله، هیچ کدام از طرفین قبل از کامل شدن معامله به پول پرداختی دسترسی ندارند و این امر توسط قراردادهای هوشمند قدرتمند تضمین شده است.
میمبل ویمبل (Mimblewimble) لایت کوین
Mimblewimble یک فناوری حریم خصوصی است که از کدهای بیتکوین ساخته شده است. این فناوری آدرس کیف پول را فقط به کسانی که در معامله هستند نشان میدهد تنها کل مبلغ مبادله شده در بلاک چین قابل مشاهده است. میمبل ویمبل از تکنولوژی دیگری بهنام دندیلاین (Dandelion) برای پنهان کردن آدرس IP در تراکنشها استفاده میکند.
میمبل ویمبل دارای ویژگیهای خاص رمزنگاری است که امکان ساخت بلاک چینهای کوچکتر و خصوصیتر را فراهم میکند. تکنولوژی دندیلاین (Dandelion) نیز شبکه مسیریابی را به صورت مخفیانه به چند قسمت تقسیم میکند که سبب تاخیر مشخص شدن معامله روی شبکه میشود. در واقع با استفاده از یک شبکه مسیریابی معامله را بدون آگاهی افراد دیگر جلو برده و بعد از طی مسافت مشخصی، در همهجا پراکنده میکند.
ارز لایت کوین (LTC)
لایتکوین بهعنوان نقره ارزهای دیجیتال معروف شده است اما در ۲۱ آگوست ۲۰۲۱ (۳۱ مرداد ۱۴۰۰) از نظر ارزش کل بازار در رده ۱۵ قرار دارد. این رمزارز نه عرضه اولیه داشت نه از قبل استخراج شده بود و تنها ۱۵۰ عدد لایت کوین در ابتدا توسط خالق آن استخراج شد که صحت عملکرد سیستم سنجیده شود. هاوینگ لایت کوین هر ۸۴۰ هزار بلاک اتفاق میافتد و تقریبا چهار سال زمان میبرد که پاداش استخراج این شبکه نصف شود. پاداش اولیه استخراج بلاکها ۵۰ لایت کوین بود که در حال حاضر (آگوست ۲۰۲۱) پاداش استخراج هر بلاک ۱۲/۵ لایت کوین است. هاوینگ بعدی در آگوست ۲۰۲۳ انجام میشود و پاداش سیستم به ۶/۲۵ لایت کوین کاهش مییابد.
قیمت لایت کوین (LTC) در زمان نگارش این مقاله ۱۸۱/۷۶ دلار است. تعداد کل لایت کوینهایی که استخراج میشود، ۸۴ میلیون خواهد بود. از این تعداد ۷۹ درصد آن یعنی حدود ۶۶ میلیون و هفتصد هزار عدد در چرخه بازار است.
پاداش استخراج هر بلاک در شبکه لایت کوین، ۱۲/۵ LTC جدید است. این پاداش در دوره هاوینگ که هر ۴ سال (۸۴۰ هزار بلاک) است، نصف میشود.
کوچکترین واحد لایت کوین، لایتوشی نام دارد و هر ۰/۰۰۰۰۰۰۰۱ لایتوشی، یک لایت کوین است.
نقشه راه لایت کوین
هرچند لایت کوین جزء قدیمیها و اولین رمزارزهای بازار به حساب میآید، اما نبود برنامه و نقشه راه مشخصی برای آن کمی جای تعجب دارد. هیچ سندی مبنی بر نقشه راه در سایت لایتکوین یا بنیاد لایت کوین وجود ندارد که درباره برنامههای این شبکه همراه با تاریخ صحبتی کرده باشد.
در حال حاضر اطلاعات زیادی از برنامههای آینده لایتکوین وجود ندارد. کدهای لایت کوین نیز مانند بیتکوین و اتریوم، منبع باز است و کاربران میتوانند برای آن طرح توسعه یا Litecoin Improvement Proposal (LIP) ارائه دهند. در حال حاضر تنها سه LIP برای این شبکه در سایت گیت هاب وجود دارد.
تیم توسعهدهنده لایت کوین اخیرا (ماه می ۲۰۲۱) در گیت هاب فعالیت کمی داشته است. شاید بخشی از این بهخاطر فعالیت آنها در فرومهایی مانند Litecoin TALK باشد. همچنین تیم توسعهدهنده مرکزی در سایت رددیت بسیار فعال هستند و یکی از آنها گفته است که تیم اجرایی در حال جمعآوری داده برای تدوین نقشه راه است.
لایت کوین با چه پروژههایی همکاری میکند؟
شبکه فلر (Flare Network) در اوایل سال ۲۰۲۱ اعلام کرد که قرار است به هولدرهای لایت کوین، توکن اسپارک ایردراپ کند. همچنین شبکه فلر در تلاش است ویژگی قرارداد هوشمند را در بلاک چین لایتکوین ادغام کرده، و برنامهها و قابلیتهای مشابه اتریوم را وارد آن کند.
در تابستان سال ۲۰۱۹ لایتکوین با فلکسا (Flexa) که یک شبکه پرداخت دیجیتال است، قراردادی بست که بیش از ۳۹ هزار فروشگاه را به شبکه لایت کوین متصل کرد. این فروشگاهها در سراسر جهان قرار دارند و با این قرار دارد، لایتکوین را بهعنوان روش پرداخت قبول کردهاند.
همچنین HTC سازنده تلفن همراه اعلام کرده است که گوشیهایی که قرار است بر مبنای رمزنگاری ساخته شوند، از لایت کوین پشتیبانی خواهند کرد. UFC، میامی دلفین (Miami Dolphin) از دیگر همکاریهای این شبکه است.
در همین حال بنیاد لایت کوین اعلام کرده است که میخواهد برای افزایش استفاده از لایتکوین همکاری و مشارکتهای بیشتری با پروژههای دیگر داشته باشد.
تیم Litecoin
چارلی لی، کارمند سابق گوگل و مهندس ارشد کوین بیس خالق لایت کوین است و با ایجاد بنیاد Litecoin، کنترل این ارز دیجیتال را به صورت غیرمتمرکز در اختیار جامعه لایتکوین قرار داد. لی در همان سالهایی که در گوگل کار میکرد، به بیت کوین علاقهمند شد و در اوقات فراغتش درباره بلاک چین مطالعه میکرد. او پس از خلق لایتکوین اعلام کرد که قصد رقابت با بیتکوین را ندارد و لایت کوین را برای تراکنشهای کوچکتر طراحی کرده است.
چارلی لی در جولای ۲۰۱۳ گوگل را به مقصد صرافی کوینبیس ترک کرد. در دسامبر ۲۰۱۷ در سایت رددیت اعلام کرد که تمام لایتکوینهای خود را فروخته است اما بعدا در تاریخ آوریل ۲۰۱۸ اظهار پشیمانی کرد.
چطور لایت کوین بخریم؟
لایت کوین از معدود ارزهای دیجیتال است که میتوان آن را با ارزهای فیات محبوب معامله کرد. برای خرید لایت کوین کافی است در یک از صرافیهای بایننس، هوبی گلوبال (Huobi Global)، کوینبیسپرو، OKEx یا کراکن حساب داشته باشید. امکان خرید این ارز دیجیتال در صرافیهای ایرانی نیز وجود دارد. برای مقایسه قیمت لایت کوین در صرافیهای ایرانی، بر روی لینک کلیک کنید.
لایت کوین را در چه کیف پولی نگهداری کنیم؟
برای انتخاب کیف پول باید به مواردی مانند امنیت و پشتیبانی توجه کرد. علاوه بر موارد گفته شده، برای نگهداری لایت کوین توجه به سازگار بودن کیف پول با تکنولوژی سگویت نیز اهمیت دارد. کیفپولهایی مانند لجر نانو اس، ترزور مدل وان، اتمیک والت، لایت کوین کُر و اگزدوس گزینههای مناسبی برای انتخاب هستند.
سخن پایانی
پایداری لایت کوین در مسیر خودش، نشان داد اگر کوین یا پروژهای در گذر زمان کارایی خود را اثبات کند، به احتمال زیاد در بازار خواهند ماند. معاملات ارزان و سریع و همچنین جامعه روبهرشد آن، باعث پذیرش بیشتر Litecoin توسط فروشگاهها، تجار و مصرفکنندگان در سراسر جهان میشود