قلب تپنده دیفای لقب برازنده‌ای برای چین لینک است. این که امروز برنامههای غیرمتمرکز مختلف با حوزه‌های کاری متفاوت می‌توانند خدمات ارائه کنند را مدیون Chainlink هستیم. این پروژه یکی از اولین‌ها و بدون شک بزرگترین پروژه حوزه اوراکل در دنیای بلاکچین و ارزهای دیجیتال است.
کاری که اوراکلها انجام می‌دهند ساده اما بسیار مهم و حیاتی است؛ اوراکلها اطلاعات دنیای واقعی از جمله قیمت ارزهای دیجیتال را به درون بلاکچین‌ها می‌آورند. با صرافی سیمیا همراه باشید تا ببینیم چین لینک چیست و چطور کار میکند. همچنین استیکینگ چین لینک، توکن LINK و دیگر موارد مهم مربوط به این پروژه را هم بررسی می‌کنیم.
فهرست محتوا
چین لینک چیست؟
قراردادهای هوشمند نقشی محوری در دنیای بلاکچین و دیفای دارند. در این قراردادها با توجه به عدم وجود یک واسطه مرکزی، توسعه‌دهندگان با چالش یافتن راهی برای ارائه داده‌های دنیای واقعی روبرو هستند. این داده‌ها می‌تواند شامل اطلاعات در مورد موضوعات مختلف مانند نرخ تبدیل ارز، آب و هوا یا حتی امتیاز بازی‌های ورزشی باشد.
چین لینک یک شبکه غیرمتمرکز از نودها است که جریان اطلاعات مورد نیاز را به کمک اوراکلها در اختیار قراردادهای هوشمند در شبکه‌های بلاکچینی مختلف قرار می‌دهد.
اوراکل به سیستمی گفته می‌شود که دسترسی قراردادهای هوشمند به داده‌ها و منابع خارج از زنجیره (Off Chain) را فراهم میکند. استفاده از یک اوراکل متمرکز، شرایط را برای دستکاری ورودی‌ها و خروجی‌ها مهیا میکند. بنابراین برای حفظ امنیت قراردادهای هوشمند باید تا حد امکان به شیوه‌ای غیرمتمرکز از اوراکل ها بهره برد.
پروژه Chainlink سال ۲۰۱۴ متولد شد و در سال ۲۰۱۷ شروع به کار کرد. این پروژه خودش یک بلاکچین نیست، اما در چندین شبکه بلاکچینی (در ابتدا فقط روی اتریوم فعال بود) ادغام شده است و می‌توان آن را یک تجمیع‌کننده اوراکل دانست.
شبکه چین لینک توسط یک جامعه بزرگ از ارائه‌دهندگان داده، اپراتورهای نود، توسعه‌دهندگان قرارداد هوشمند، بررسی‌کنندگان (Audit) امنیت و غیره هدایت می‌شود. تمرکز این پروژه روی تضمین مشارکت غیرمتمرکز همه نود اپراتورها و کاربران است.
پروژه Chainlink در سال ۲۰۲۲ وایت‌پیپری منتشر کرد که مسیر دست‌یابی به چین لینک ۲ را نشان می‌دهد. قرارداد هوشمند ترکیبی یا هیبریدی به عنوان یکی از دستاوردهای مهم در این نسخه رونمایی خواهد شد. همچنین اگرچه چینلینک بلاکی نمی‌سازد، اما در مورد داده‌های قیمتی صدها شبکه اوراکل باید به اجماع برسد.
بنیان‌گذار این پروژه اعلام کرد که آنها به مکانیزم اجماع قابل قبول از نظر امنیت و مقیاس پذیری دست پیدا کرده‌‌اند و ورژن ابتدایی استیکینگ چین لینک راه‌اندازی شده است. توکن LINK رمزارز بومی این شبکه است که در یک قسمت به طور مجزا به آن خواهیم پرداخت.
چین لینک چطور کار میکند؟
اگر بخواهیم ساده به نحوه کار چین لینک اشاره کنیم،باید بگوییم که ابتدا یک قرارداد هوشمند درخواستش برای دریافت اطلاعات را ارسال میکند. درخواست‌هایی که برای پروتکل چینلینک می‌آیند، به صورت یک «رویداد» ثبت می‌شوند و یک قرارداد هوشمند برای آنها ایجاد می‌شود که این اسمارت کانترکت‌ها با نام «توافق‌های سطح خدماتی یا SLA» شناخته می‌شوند. سپس داده‌های خارج از زنجیره توسط این قراردادها وارد بلاکچین می‌شوند. قراردادهای SLA سه قرارداد فرعی ایجاد می‌کنند که عبارتند از:
- قرارداد اعتبار چین لینک: این قرارداد فرعی تاریخچه تامین‌کننده اوراکل را بررسی و اعتبار و عملکرد آن را تایید میکند. سپس نودهای غیرمعتبر و غیر قابل اطمینان را حذف میکند.
- قرارداد تطبیق سفارش: این قرارداد درخواست را به نودهای Chainlink ارسال و پیشنهاد آنها را برای این درخواست دریافت میکند (زمانی که ارسال‌کننده درخواست نود خاصی را انتخاب نکرده باشد). سپس تعدادی گره مرتبط با درخواست را انتخاب کرده و درخواست را انجام می دهد.
- قرارداد تجمیع: این قرارداد تمام داده‌ها را از اوراکلهای انتخاب شده جمع‌آوری و تایید میکند تا نتایج دقیق به دست آید.
نود اپراتورها
اپراتورهای نود نهادهایی هستند که در اجرا و نگهداری اوراکلهای شبکه چینلینک مشارکت می‌کنند. این اپراتورها شامل ولیدیتورهای حرفه‌ای شبکه‌های بلاکچینی مختلف، تیم‌هایی از مهندسین با تجربه و شرکت‌های پیشرو مانند Accuweather هستند که به طور خاص روی ایجاد زیرساخت برای اکوسیستم چین لینک تمرکز دارند.
همچنین فروشندگان دیتا و ارائه‌کنندگان API می‌توانند یک نود چینلینک راه‌اندازی کنند و با ارائه دیتا به قراردادهای هوشمند کسب درآمد کنند. نود اپراتورها دستشان در انتخاب منابع داده آفچین و محیط‌های بلاکچینی آنچین برای اتصال نود اوراکشان باز است و انعطاف‌پذیری خوبی از این نظر وجود دارد.
هر کسی که مایل باشد، با برآورده کردن الزامات چین لینک می‌تواند به یک نود اپراتور تبدیل شود. در وبسایت‌‌هایی مثل Market.link کاربران می‌توانند عملکرد نودهای مختلف را بررسی کنند. اگر می‌خواهید اطلاعات بیشتری در مورد راه‌اندازی یک نود در چینلینک به دست آورید، به این لینک مراجعه کنید.
استیکینگ چین لینک
چین لینک هنوز نتوانسته آن طور که باید و شاید غیرمتمرکز باشد و استیکینگ این موضوع را برطرف خواهد کرد. این مکانیزم به کمک پاداش و مجازات، انگیزه عملکرد درست را شبکه اوراکل ایجاد میکند. همچنین توانایی نود اپراتورها برای انجام وظایف و دریافت کارمزد تقویت خواهد شد.
در این مکانیزم مشارکت‌کنندگان توکن‌های لینک را به عنوان وثیقه قفل می‌کنند. اگر یک نود اطلاعات اشتباهی را گزارش کند، جریمه از وثیقه‌اش کسر می‌شود و این جریمه‌ها بین اعتبارسنج‌های درست‌کار توزیع خواهد شد.
آن کسانی که توکن لینک دارند اما به عنوان نود فعالیت نمی‌کنند، می‌توانند با دلیگیت کردن توکن‌هایشت به یک اپراتور در فرآیند Staking مشارکت کنند. توسعه‌دهندگان چین لینک تخمین می‌زنند که سودی ۵ درصدی استکینگ ابتدا به صورت ترکیبی از خزانه و کارمزدهای پردخت‌شده توسط یوزرها (برای استفاده از فیدهای داده) تامین شود و در آینده به تنهایی آن را پوشش دهد.
محصولات و خدمات Chainlink
چین لینک خدمات و سرویس‌های متنوعی را ارائه میکند. اگر وارد سایت این پروژه شوید در قسمت Products می‌توانید محصولات آن را مشاهده کنید. در ادامه مرور مختصری بر محصولا چین لینک خواهیم داشت.
فیدهای داده (Data Feeds)
شبکه‌های اوراکل غیرمتمرکز فیدهای داده را ارائه میکند و فیدهای قیمت و داده‌های بازارهای مالی مورد استفاده اکثر برنامههای دیفای مثل آوه و کامپوند است. به کمک این سرویس توسعه‌دهندگان می‌توانند قراردادهای هوشمند را بسازند و داده‌های خارج از بلاکچین را در آنها استفاده کنند.
توابع رندم قابل تایید (VRF)
تولید اعداد رندم و تصادفی در شبکه‌های بلاکچینی به خصوص صنعت بازی اهمیت زیادی دارد. باید خیالمان راحت باشد که این اعداد واقعا غیرمتمرکز و غیرقابل دستکاری هستند. تابع تصادفی قابل تایید یا Verifiable Random Function (VFR) چین لینک اعداد تصادفی را در اختیار قراردادهای هوشمند قرار می‌دهد.
اتوماسیون (Automation)
توسعه‌دهندگان قراردادهای هوشمند می‌توانند با استفاده از سرویس Automation چین لینک در هزینه‌ها، زمان و منابع برای DevOps (فرآیند توسعه و عملیات) صرفه‌جویی کنند. به نوعی می‌توان گفت تیم‌ها و دائوها می‌توانند از این سرویس به عنوان یک لایه محاسباتی خارج از زنجیره استفاده کنند و عملکردهای کلیدی را با خیال راحت اجرا و تست کنند.
اثبات ذخایر (Proof of Reserve)
با توجه به اتفاقات سال ۲۰۲۲ و پروژه‌‌هایی که نابود شدند، بحث Proof of Reserve یا اثبات ذخایر بیشتر از گذشته اهمیت پیدا کرده است. سرویس اثبات ذخایر چین لینک داده‌های ضروری مورد نیاز برای بررسی کافی بودن وثیقه‌ها را در اختیار قراردادهای هوشمند می‌گذارد.
به عنوان مثال این سرویس می‌تواند برای بررسی وثیقه‌های خارج از زنجیره یک استیبل کوین یا وثیقه‌های آنچین دارایی‌های میان‌زنجیره‌ای استفاده شود.
ارتباط میان زنجیره‌ای (Cross-Chain Communication)
چین لینک علاوه بر برقراری ارتباط بین دنیای خارج با داخل بلاکچین‌ها، به دنبال فراهم کردن بستر ارتباطی بلاکچین‌ها با یکدیگر هم هست. برای آشنایی کامل با این سرویس به مقاله بررسی پروتکل قابلیت همکاری متقابل زنجیره‌ای (CCIP) چین لینک مراجعه کنید.
معرفی تیم Chainlink
یکی از بنیان‌گذاران و مدیرعامل چین لینک سرگئی نازاروف (Sergey Nazarov) است. او فارغ‌التحصیل مدیریت بازرگانی از دانشگاه نیویورک است و در سال ۲۰۱۴ پروژه CryptaMail (سرویس ایمیل غیرمتمرکز مبتنی بر بلاکچین) را تاسیس کرد.
در همین سال نازاروف با همکاری استیو الیس (Steve Ellis) پروژه SmartContract را راه‌اندازی کردند که مقدمه‌ای برای چین لینک شد. این شرکت با هدف ایجاد ارتباط بین منابع داده خارجی و بلاکچین‌های عمومی ایجاد شد. استیو الیس سال ۲۰۱۰ از دانشگاه نیویورک در رشته علوم کامپیوتر فارغ‌التحصیل شد و بلافاصله به عنوان مهندس نرم‌افزار در Pivotal Labs مشغول به کار شد.
در کنار تیم Chainlink مشاوران بزرگی هم وجود دارند که در بین آنها می‌توان به اریک اشمیت (Eric Schmidt) مدیرعامل سابق گوگل و جف وینر (Jeff Weiner) مدیرعامل سابق لینکدین اشاره کرد.
نقشه راه چین لینک
معمولا از پروژه‌های معتبر انتظار می‌رود تا نقشه راه مشخصی داشته باشند و برنامههای آنها برای بلندمدت مشخص باشد. در این صورت کاربران هم می‌توانند دید خوبی نسبت به چشم‌انداز و آینده پروژه پیدا کنند. در مورد چین لینک باید اشاره کنیم که از ابتدا رودمپ رسمی و برنامه زمانی مشخص نداشته است.
اما نمی‌توان خرده‌ای به این پروژه برای نداشتن رودمپ گرفت؛ چرا که پیشرفت و توسعه آن واضح و شفاف است. چین لینک به طرق مختلف مثل پادکست و وبلاگ وضعیت پروژه را به اطلاع کاربران می‌رساند.
این را هم بگویم که چین لینک برای فرآیند استیکینگ در بلاگش نقشه راهی را منتشر کرده است که جزئیات زمانی ندارد و البته ممکن است اولویت‌ها در آن تغییر کند.
در تصویر فوق مشخص است که فرآیند Staking در سه ورژن تکمیل می‌شود که در حال حاضر ورژن ۰.۱ اجرا شده است. ظرفیتی که برای استیک کردن در این مرحله در نظر گرفته شده بود، تکمیل شده است و فعلا امکان استیک کردن LINK وجود ندارد.
سرمایه‌گذارها و شرکای Chainlink
بر اساس اطلاعات کرانچ‌بیس، چین لینک طی ۴ مرحله حدود ۳۲ میلیون دلار سرمایه جذب کرده است که آخرین مرحله مربوط به ۲۰ سپتامبر ۲۰۱۷ می‌شود. در میان سرمایه‌گذاران این پروژه نام‌های زیر به چشم می‌خورد:
- Andreas Schwartz
- Fundamental Labs
- George Burke
- Nirvana Capital
- AlphaCoin Fund
- Limitless Crypto Investments
- TGE Capital
- FJ Syndicates
- Richard F. Dulude
در مورد شرکا و همکاری‌های Chainlink هر چقدر بنویسیم باز هم کم است. بیش از ۱۷۰۰ پروژه از استارت‌آپ‌ها گرفته تا شرکت‌های بزرگ از اوراکلهای غیرمتمرکز چینلینک استفاده می‌کنند. کافی است به این لینک بروید تا اکوسیستم بزرگ این پروژه را ببینید.
بررسی توکن LINK
افرادی که می‌خواهند از سرویس اوراکل چین لینک استفاده کنند، باید هزینه خدمات را در قالب ارز دیجیتال LINK به نودهای اپراتور پرداخت کنند. قیمت دستمزدی که نودها برای انجام خدمات تعیین می‌کنند، بستگی به شرایط فعلی بازار و میزان تقاضا برای دیتایی که آنها تامین می کنند دارد. همچنین همانطور که گفتیم این توکن برای استیکینگ در شبکه هم به کار خواهد رفت.
عرضه اولیه ارز دیجیتال لینک در سپتامبر ۲۰۱۷ برگزار و توکن‌ها به قیمت ۰.۱۱ دلار فروخته شدند. عرضه نهایی توکن لینک ۱ میلیارد واحد در نظر گرفته شده است که در زمان ویرایش این مقاله حدودا ۴۹۱.۵ میلیون توکن در گردش هستند. نحوه توزیع LINK به شرح زیر است:
- ۳۵ درصد برای نودها و مشوق‌های اکوسیستم
- ۳۵ درصد برای فروش عمومی
- ۳۰ درصد برای کمپانی چینلینک به منظور توسعه شبکه و اکوسیستم
قیمت چین لینک در زمان ویرایش مقاله ۷.۳۷ دلار است. در بازه زمانی اواسط ۲۰۱۹ تا اواسط ۲۰۲۰ شاهد یک روند صعودی در رمزارز لینک بودیم. تیم مدیریتی این پروژه در آن زمان متهم به فروش گسترده در مقاومت ۲۰ دلاری و دستکاری بازار شدند. بالاترین قیمت این توکن اما ۵۲.۷ دلار است که در تاریخ ۲۰ اردیبهشت ۱۴۰۰ (می ۲۰۲۱) ثبت شده است. پایین‌ترین قیمت هم ۰.۱۵ دلار و مربوط به ۸ آذر ۱۳۹۶ است.
توکن LINK را از کجا بخریم و کجا نگهداری کنیم؟
ارز دیجیتال لینک هم معتبر و بزرگ است و هم روی شبکه‌های مختلف بلاچینی وجود دارد؛ بنابراین در صرافی‌های متمرکز و غیرمتمرکز زیادی می‌توان آن را پیدا کرد.
برای خرید و فروش LINK می‌توانید به صرافی‌های متمرکز بایننس، کوین‌بیس، کوکوین، کراکن، بیتفینکس، بیترکس، بیتمکس، هیوبی، گیت و غیره اشاره کرد. همچنین امکان معامله این رمزارز در چندین صرافی غیرمتمرکز از جمله یونی سواپ، سوشی سواپ، پنکیک سواپ، تریدر جو، اسپوکی سواپ و غیره وجود دارد.
برای نگهداری توکن LINK باید به شبکه آن دقت کنید و از کیف پولی استفاده کنید که آن شبکه را پشتیبانی کند. لینک اصالتا توکنی اتریومی و مبتنی بر استاندارد ERC20 است، پس بهتر است به دنبال بهترین کیف پول های اتریوم باشیم. طبیعتا کیف پول‌های سخت‌افزاری مثل لجر و ترزور گزینه‌های امن‌تری هستند. در بین کیف پول‌های گرم نیز می‌توان به متامسک، مای اتر والت، تراست والت و اگزودوس اشاره کرد.
آخرین اخبار چین لینک (۱۰ اسفند ۱۴۰۱)
همکاری‌ها و اتفاقات پیرامون چین لینک ارزش بررسی و دنبال کردن را دارد. در سال ۱۴۰۱ علاوه بر انتشار رودمپ چین لینک ۲ و بحث استیکینگ LINK، خبر همکاری سولانا با چین لینک به عنوان اولین زنجیره ناسازگار با ماشین مجازی اتریوم منتشر شد. همچنین این پروژه در مورد مرج اتریوم اعلام کرد که از فورک‌ها پشتیبانی نخواهد کرد. دیگر اخبار مهم اخیر چین لینک عبارتند از:
- همکاری با Starkware برای توسعه اکوسیستم استارک نت
- استفاده آوه از اثبات ذخایر چینلینک
- همکاری با سوئیفت
پرسش و پاسخ (FAQ)
- چین لینک چیست؟
چین لینک یک شبکه غیرمتمرکز از نودها است که اطلاعات دنیای واقعی را به کمک مجموعه‌ای از اوراکلها در اختیار قراردادهای هوشمند قرار می‌دهد. - ارز LINK چیست و چطور آن را استیک کنیم؟
لینک توکن بومی شبکه چین لینک است و خدمات این پروژه را باید به این رمزارز خریداری کرد. در حال حاضر ورژن اولیه استیکینگ لینک راه‌اندازی شده که ظرفیت آن تمام شده است. برای دسترسی عموم به استیکینگ چین لینک باید منتظر لانچ ورژن‌های بعدی باشیم.
جمع‌بندی
چین لینک یک منبع قابل اعتماد برای قراردادهای هوشمند در شبکه‌های مختلف است تا دیتاهای دنیای واقعی را دریافت کنند. مجموعه‌ای از نودهای غیرمتمرکز تشکیل‌دهنده شبکه چینلینک هستند که به کمک اوراکلها دیتا را به Smart Contract می‌رسانند.
Chinlink از روز اول تاکنون مسیر توسعه را به خوبی پیش رفته است و علاوه بر همکاری‌های بزرگ و پرتعداد، نقشه راه نسخه دومش با قابلیت‌های بیشتر را هم ارائه کرده است. استکینگ در شبکه چین لینک نیز در ورژن ابتدایی فعلا راه‌اندازی شده است.
در این مقاله به سوالاتی مثل این که چین لینک چیست، چطور کار میکند، چه خدماتی دارد و غیره پاسخ دادیم. همچنین ارز دیجیتال LINK، صرافی و کیف پول مناسب آن نیز بررسی شد.
