باید بدانیم که آلتکوینها و بیت کوین در کنار یکدیگر معنی پیدا می‌کنند و نمی‌توان گفت که بیت کوین تنها رمز ارزی است که در دنیای رمزارزها اهمیت دارد؛ بلکه ارزهای جایگزین نیز حرفی برای گفتن دارند! هر چیزی به غیر از بیتکوین را آلتکوین می‌نامند.
اما آیا این جمله برای مفهوم Altcoin درست است؟ از چه زمانی این نام‌گذاری صورت گرفت؟ آیا ارزهای جایگزین انواع مختلف دارند؟ کاربرد آلت کوین چیست؟ آلتکوینها چه مشکلاتی را حل می‌کنند که بیت کوین قادر به حل آنها نیست؟ چه ویژگی‌هایی دارند که بیت کوین ندارد؟ با صرافی سیمیا همراه باشید.
فهرست محتوا
تاریخچه آلتکوین چیست؟
تا اوایل سال ۲۰۲۳ بیش از ۲۲ هزار آلتکوین وجود داشت و بنا بر گزارش Coinmarketcap، آلتکوینها (استیبل کوین‌ها و دیگر کریپتوها) بیش از ۵۷ درصد کل بازار رمز ارزها را در دست دارند؛ در نتیجه، نمی‌توان اهمیت کوین‌های جایگزین را دست کم گرفت.
اگر ارزهای جایگزینی مثل اتریوم نبودند، شاید ما هرگز شاهد رشد و پیشرفت عظیم تکنولوژی بلاک چین و رمز ارزها نبودیم. زیرا اکنون از دل همین آلت کوین‌ها، ما شاهد مفاهیم جدیدی چون قرارداد هوشمند، بازی‌های بلاک چینی، ساخت راحت توکن، دیفای، ییلد فارمینگ، استیکینگ (Staking)، صرافی غیرمتمرکز (DEX)، وام دهی و قرض دهی، وام‌های فلش و غیره نبودیم.
آلتکوین ترکیب دو کلمه Alt و Coin است. Alt مخفف Alternative به معنی جایگزین است و معنی Coin هم که واضح است. حالا که حرف از نام و نام‌گذاری شده، باید بگوییم که اشتباه است به کریپتوکارنسی‌ها بگوییم “ارز دیجیتال”؛ بلکه نام درست آن ارز رمزنگاری شده و یا رمز ارز است.
تعریف آلت کوین به زبان ساده: به هر رمزارزی به‌غیر از بیت کوین، آلتکوین می‌گویند.
از این قضیه که بگذریم، هنگامی که بیت کوین پا در عرصه بازار رمز ارزها گذاشت، تک و تنها بر تخت سلطنت رمزارزها تکیه زده بود؛ اما کم کم مریدان این رمز ارز به تقلید از بیت کوین، پا در عرصه ظهور گذاشتند و با فورک کردن بیت کوین، ارز خود را روانه بازار کردند.
بسیاری از Altcoinها تلاش می‌کنند تا محدودیت‌های بیت کوین را پوشش دهند. یک کوین جایگزین باید مزیتی برتر از بیت کوین داشته باشد تا به موفقیت برسد. در ادامه تعدادی از نکات مهم درباره آلتکوینها را لیست می‌کنیم:
- اصلی‌ترین انواع آلتکوین ها شامل رمز ارزهای قابل استخراج، استیبل کوین‌ها، توکن‌های اوراق بهادار، توکن‌های کاربردی، توکن‌های حاکمیتی و توکن‌های NFT هستند.
- در تاریخ ۲۲ ژانویه ۲۰۲۳ (۲ بهمن ۱۴۰۱) سلطه بیت کوین ۴۲.۴ درصد است و آلتکوینها سلطه بیشتری بر بازار رمزارزها دارند.
اختراع ساتوشی ناکاموتو در حدود ۱۲ سال قبل اتفاق افتاد و اکنون حدود ۲۲ هزار آلتکوین وجود دارد که از نوآوری ناکاموتو استفاده کرده‌اند. اکثر مورخان رمز ارزها اعتقاد دارند که شبکه نِیم کوین (NameCoin) اولین آلت‌کوینی بود که به وجود آمد و واژه “Altcoin” اولین بار توسط یک توسعه دهنده به نام اندرو چو (Andrew Chow) به کار رفت.
NameCoin در آپریل ۲۰۱۱ راه اندازی شد و این پروژه بر روی نام دامنه‌های غیرمتمرکز تمرکز داشت. بین سال‌های ۲۰۱۱ و ۲۰۱۴ (قبل از هایپ ۲۰۱۵)، راه اندازی کوین‌های جایگزین به صورت نمایی شروع به رشد کرد. به دنبال نِیم کوین، بیت کوینرها (طرفداران بیتکوین) شاهد تولد ریپل، لایت کوین، پیر کوین، فدرکوین، مسترکوین، کانترپارتی و اونوبتانیوم بودند.
تفاوت آلتکوینها با یکدیگر
اکنون هزاران آلتکوین وجود دارند که از کدهای بیت کوین استفاده می‌کنند و توسعه‌دهندگان مقدار کمی تغییرات در این کدها ایجاد کرده‌اند؛ مثل انیشنینیوم، لایت کوین، دش، زی کش و نواکوین. همچنین فورک‌هایی از اتریوم مانند یوبیک، اتریوم کلاسیک و وانچین وجود دارند.
بایت کوین نیز دارای یک کدبیس منحصر‌به‌فرد است و همچنین دارای فورک‌های زیادی مانند مونرو، بولبری و الکترونیوم است.
ریپل نیز دارای فورک استلار است و نم، آردور و برست نیز فورک‌هایی از NXT هستند. زمانی که شما خیلی عمیق‌تر شوید، توکن‌هایی را پیدا می‌کنید که توسط استانداردهای ERC20 ، SLP و TRC20 شبکه‌های سولانا، اتریوم و ترون ساخته شده‌اند.
برخی از فورک‌ها مستقیما از کدبیس‌های میزبانی شده در سایت‌هایی مثل Github ایجاد شده‌اند و برخی دیگر نیز توسط جداسازی بلاک چین به دو زنجیره تشکیل شده‌اند. اگر چند نفر کدهای اصلی را مقداری تغییر دهند و نرم افزار را به صورت متفاوتی نسبت به قوانین اصلی اجماع اجرا کنند، در واقع یک فورک ایجاد می‌کنند.
مردم حیرت می‌کنند که چرا هزاران رمز ارز وجود دارد. برخی از مردم می‌دانند که آنها چه هستند و از کجا آمده‌اند؛ اما بسیاری فکر می‌کنند که چرا این ارزهای جایگزین وجود دارند؟!
دلایل زیادی برای وجود آلتکوینها وجود دارد؛ از آنجایی که مردم می‌توانند در حوزه رمزارزها بدون نیاز به اجازه، به توسعه پروژه‌های مختلف بپردازند، ایده‌های بی‌شماری برای ساخت پروژه‌ها و رمزارزهای جدید وجود دارد. بسیاری از پروژه‌هایی که طی سال‌های اخیر ساخته شده‌اند، به دنبال بهبود باگ‌های بیت کوین هستند و بسیاری دیگر، هدفی کاملا متفاوت از بیت کوین را دنبال می‌کنند.
برخی پروژه‌ها ناشناسی بهتری ارائه می‌دهند (مانند مونرو، دش و ZCash) و برخی کوین‌ها نیز یک صنعت خاص مثل سرگرمی را هدف گرفته‌اند. دارایی‌های دیجیتالی وجود دارند که به مردم امکان می‌دهند که توکن‌های خود را بسازند و همچنین قراردادهای هوشمند توسعه دهند.
آلتکوین ها وجود دارند، چون ساتوشی تنها از شبکه بیت کوین پرده‌برداری نکرد؛ بلکه درگاهی به نام بلاکچین را در دنیای تکنولوژی و اقتصاد باز کرد. حالا این درگاه باز است، راه برگشتی نیست و به نظر نمی‌آید که نرخ ایجاد ارزهای جایگزین آهسته شود.
نمونه‌های اولیه ارزهای جایگزین
اولین آلتکوین جالب توجه، NameCoin است که مبتنی بر کدهای بیت کوین بود و همان الگوریتم گواه اثبات کار (POW) را داشت. درست مثل بیت کوین، NameCoin نیز ۲۱ میلیون کوین تولید می‌کرد.
نیم کوین در آپریل ۲۰۱۱ معرفی شد و تفاوت عمده آن با بیت کوین، این بود که نام دامنه کاربران را کمتر قابل رویت می‌کرد. نیم کوین به کاربران اجازه می‌داد تا ثبت نام کنند و با استفاده از دامنه‌های bit. خود، شروع به استخراج Namecoin کنند، که این باعث افزایش ناشناسی و مقاومت در برابر سانسور می‌شد.
در اکتبر ۲۰۱۱، لایت کوین به عنوان «بیت کوین نقره‌ای» معرفی شد. با این که از نظر فاندامنتالی، کدها و عملکرد آن شبیه به بیت کوین بود، اما در برخی موارد با بیت کوین تفاوت داشت؛ لایت کوین تراکنش‌ها را سریع‌تر تایید می‌کرد. همچنین کل کوین‌های آن، ۸۴ میلیون بود؛ یعنی ۴ برابر بیت کوین.
بسیاری از آلتکوین ها توسط Framework پایه‌ای که توسط بیت کوین ارائه شده، ساخته شده‌اند. به همین دلیل، بیشتر آلتکوینها همتا به همتا هستند. آنها سعی می‌کنند روش‌های موثر و ارزان برای انتقال تراکنش‌ها در اینترنت ارائه دهند؛ حتی از نظر امکانات نیز آلتکوین ها به طور گسترده‌ای با هم متفاوت هستند.
آلتکوینها چگونه کار می‌کنند؟
در اصل، آلتکوینها شبیه به بیت کوین کار می‌کنند؛ با استفاده از کلید خصوصی، شما می‌توانید از کیف پول خود به یک کیف پول دیگر پرداخت انجام دهید. در این رمز ارزهای جایگزین، یک بلاک چین و یا دفتر کل توزیع شده برای ذخیره وجود دارد، که تراکنش‌ها به صورت دائمی و عمومی ذخیره می‌شوند؛ در نتیجه مبادلات نمی‌توانند تغییر یابند. بلاک چین توسط اثبات‌های ریاضیاتی که تراکنش‌ها را تایید می‌کنند، امن می‌شوند.
مشهورترین آلت کوین، اتریوم (ETH) است. در تاریخ ۲ بهمن ۱۴۰۱، در لیست برترین ارزهای رمزنگاری شده پس از اتر، به ترتیب تتر، بایننس کوین و USDC قرار دارند. می‌توان گفت که اتریوم بستر بیشتر پروژه‌های مبتنی بر بلاک چین مانند پلتفرم‌های وام‌دهی و قرض‌دهی یا Lending، صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX)، وام‌های فلش، ییلد فارمینگ (Yield Farming) و غیره است.
Altcoin در مقابل بیت کوین
آلت کوین‌ها تمام قوانین بیت کوین را دنبال نمی‌کنند. برای مثال، بیت کوین تنها با استخراج و در هر ۱۰ دقیقه تولید می‌شود؛ اما لایت کوین، ارزها را در هر ۲.۵ دقیقه تولید می‌کند. این باعث می‌شود که پروسه پرداخت‌ها در این ارز جایگزین سریع‌تر انجام شود. همچنین لایت کوین ۸۴ میلیون توکن تولید می‌کند، در حالی که بیت کوین تنها ۲۱ میلیون کوین ایجاد می‌کند.
LiteCoin تنها یکی از نمونه‌های رمز ارزهای جایگزین است. برخی آلت کوین‌ها تقریبا در حد بیت کوین معروف هستند؛ با این که به مارکت کپ یا حجم بازار آن نمی‌رسند. در ادامه می‌توانید لیست چند نمونه از معروف‌ترین آلتکوینها را ببینید:
مزایا آلت کوین چیست؟
- نواقص بیت کوین را می‌پوشانند: آلتکوینها معمولا برای بهبود سرعت، مقیاس پذیری، هزینه استخراج و دیگر موارد طراحی می‌شوند.
- رقابت ایجاد می‌کنند: با تغییراتی در قوانین عملکرد بیت کوین، سازندگان آلتکوین ها فضای بیشتری برای رقابت با بیت کوین دارند.
- کارمزد کمتری دارند: یکی از مزایای استفاده از کوین‌های جایگزین به عنوان روش پرداخت، علاوه بر امن کردن تکنولوژی بلاک چین، ارائه کارمزد کمتر به ازای هر تراکنش است.
معایب آلت کوین چیست؟
- قیمت آنها نوسان زیادی دارد: به عنوان یک سرمایه گذاری، آلت کوین‌ها بسیار جدید هستند و قیمت آنها دچار نوسانات شدید می‌شود.
- پتانسیل زیادی برای کلاهبرداری دارند: Altcoinها در طرح‌های کلاهبرداری و متقلبانه، کاربرد زیادی دارند.
انواع آلت کوین
با تکامل آلتکوینها، دسته بندی‌های مختلفی ایجاد می‌شود. برخی از انواع اصلی آلت کوین ها شامل رمز ارزهای قابل استخراج، استیبل کوین‌ها، توکن‌های اوراق بهادار، توکن‌های کاربردی، توکن‌های حاکمیتی و توکن‌های NFT هستند.
- رمزارزهای قابل استخراج از پروسه ماینینگ برای ایجاد توکن جدید استفاده می‌کنند. در این روش، کوین‌ها توسط حل مسائل سخت ریاضیاتی تولید می‌شوند. این ارزها بیشتر شبیه به بیت کوین هستند تا دیگر آلتکوینها. دوج کوین، لایت کوین، مونرو و اتریوم کلاسیک از جمله آلت کوین‌های قابل استخراج هستند.
- استیبل کوین‌ها یا رمزارزهای با قیمت ثابت، به توکن‌هایی می‌گویند که دارای پشتوانه‌ای مثل دلار هستند و قیمت آنها مطابق با قیمت دلار تغییر می‌کند. محبوب‌ترین پشتوانه‌ها برای استیبل کوین‌ها شامل دلار آمریکا، یورو و طلا هستند. اکنون معروف‌ترین و محبوب‌ترین استیبل کوین‌ها شامل تتر (USDT)، دای، TUSD ،USDC ،BUSD هستند.
- توکن‌های اوراق بهادار، نوع دیگری از آلتکوینها هستند که شبیه به سهام‌های سنتی هستند و به صورت مالکیت بخشی از بیزینس‌ها ارائه می‌شوند.این آلتکوینها مربوط به بیزینس‌ها هستند و معمولا به صورت عرضه اولیه کوین (ICO) راه اندازی می‌شوند.
- توکن‌های کاربردی با ارائه خدمات و به صورت پاداش یا جایزه به دست می‌آیند. یعنی شما باید فعالیتی انجام دهید تا در ازای آن، توکن کاربردی به دست آورید. این توکن‌ها با ارائه خدمات به دست می‌آیند و معمولا بخشی از آنها به صورت ICO به فروش می‌رسد. فایل کوین (FileCoin) نمونه‌ای عالی برای توکن کاربردی است که به صورت ICO به فروش رفت. فایل کوین‌ها برای مبادله شدن در فضای ذخیره فایل غیرمتمرکز طراحی شده‌اند.
- توکن‌های حاکمیتی نوعی از رمزارزها هستند که برای تصمیم‌گیری درباره تغییرات یک پروژه و آینده آن به کار می‌روند. یعنی افرادی که توکن حاکمیتی داشته باشند، می‌توانند در رای‌گیری‌های مربوط به تغییرات پروژه شرکت کنند.
- توکن‌های NFT یا توکن‌های غیرقابل‌تعویض نوعی از رمزارزها هستند که قابل معاوضه نیستند و معرف ارزش یک دارایی خاص هستند. این نوع رمزارز بیشتر در صنعت بازی و حوزه هنر کاربرد دارد. شما می‌توانید آثار هنری خود را به NFT تبدیل کنید و آنها را بفروشید. در حال حاضر شبکه اتریوم بزرگ‌ترین بستر برای ساخت خرید و فروش توکن‌های NFT است.
نکته مهم: یک آلتکوین ممکن است در بیش از یک دسته‌بندی قرار گیرد.
پرسش و پاسخ (FAQ)
- آلتکوین چیست؟
به زبان ساده، به تمام رمزارزها به‌جز بیت کوین، آلتکوین گفته می‌شود. - محبوب‌ترین آلتکوینها کدام هستند؟
در حال حاضر از میان محبوب‌ترین آلتکوینها، می‌توان اتر، بایننس کوین، کاردانو، سولانا، پولکادات و دوج کوین را نام برد.
نتیجه گیری
آلتکوین ها به این دلیل ایجاد شدند که نواقص بیت کوین را پوشش دهند؛ نواقصی مانند مقیاس‌پذیری پایین، سرعت پایین، استخراج دشوار و پرهزینه، کارمزد بالا و غیره. کوین‌های جایگزین در ابتدا از بیت کوین منشعب می‌شدند و تفاوت‌های کمی با آن داشتند؛ اما به مرور زمان و با پیشرفت فناوری بلاک چین، کوین‌هایی مانند اتریوم به وجود آمدند که توانستند مفاهیم جدیدی را وارد حوزه رمز ارزها کنند.
در این مقاله درباره مفهوم آلتکوین صحبت کردیم و به معرفی تاریخچه، تفاوت‌ها، نمونه‌های اولیه، مزایا و معایب و انواع آلت کوین‌ها پرداختیم. به نظر شما بهترین آلت کوین بازار کدام رمزارز است؟
