دای DAI

در این که دنیای رمزارزها به استیبل کوین نیاز ضروری دارد، شکی نیست. چندین رمزارز باثبات متمرکز با پشتوانه فیات ایجاد شده‌اند، اما ماهیت این حوزه استیبل کوین غیرمتمرکز می‌طلبد.

شرکت میکر (Maker) که یکی از شرکت‌های قدیمی مبتنی بر اتریوم است و توسط ویتالیک بوترین هم پشتیبانی می‌شود، اواخر ماه دسامبر ۲۰۱۷ استیبل کوین غیرمتمرکز خود با نام دای (Dai) را عرضه کرد.

ارزش دای برابر ۱ دلار است، اما پشتوانه فیات ندارد. این مقاله به سوالات مختلفی پاسخ می‌دهد مثل این که دقیقا دای DAI چیست؟ چطور ایجاد می‌شود و چطور ارزش آن ۱ دلار می‌ماند؟ فرق دای DAI با تتر چیست؟ با صرافی سیمیا همراه شوید تا DAI را به طور کامل بررسی کنیم.

چکیده موارد مهم مقاله:
• ارز دیجیتال دای یک استیبل کوین غیرمتمرکز است که توسط میکردائو ایجاد شده و ارزش آن برابر با ۱ دلار آمریکا است.

• نسخه قدیمی دای که تک وثیقه‌ای بود و فقط با اتر تولید می‌شد، امروز با نام SAI شناخته می‌شود. سیستم جدید دای به صورت چند وثیقه‌ای است.

• برای تولید دای، باید با وثیقه کردن دارایی این رمزارز را وام بگیرید. ارزش وثیقه شما همیشه باید با یک نسبتی از وامی که گرفتید، بیشتر باشد. اگر این نسبت رعایت نشود،‌ وثیقه شما نقد می‌شود.

• با توجه به متمرکز بودن و ریسک فریز شدن تتر، دای می‌تواند گزینه مناسب‌تری برای کاربران ایرانی باشد.

• دای را هم می‌توان در پلتفرم Oasis با گذاشتن وثیقه وام گرفت،‌ هم می‌توان در صرافی‌های متمرکز و غیرمتمرکز مختلف خرید.

• کیف پول‌های پشتیبان شبکه اتریوم مثل متامسک و تراست والت برای نگهداری DAI مناسب هستند،‌ گزینه ایمن‌تر کیف پول سخت‌افزاری مثل لجر است.

ارز دیجیتال دای DAI چیست؟

دای یک رمزارز باثبات است که نهاد متمرکزی مسئول صدور و پشتوانه‌سازی برای آن نیست. ارزش این توکن ثابت و برابر یک دلار است،‌ اما دلار آمریکا پشتوانه آن نیست. DAI در واقع همانند دریافت یک وام یا قرض در برابر ارزش اتریوم‌ یا توکن‌های ERC20 است. هر کسی می‌تواند با داشتن رمزارزهای مورد نظر و کمی دانش فنی، این استیبل کوین را تولید کند.

ورژن کنونی دای به صورت فنی یک ورژن آپدیت‌شده این استیبل‌کوین است که با نام «دای چند وثیقه‌ای» شناخته می‌شود، چرا که چندین توکن را برای تولید DAI می‌توان وثیقه گذاشت.

نسخه قدیمی این استیبل کوین که به صورت تک‌وثیقه‌ای عمل می‌کرد، اکنون با نام سای (Sai) شناخته می‌شود؛ این توکن تنها با استفاده از اتر به عنوان وثیقه ساخته می‌شود. بد نیست بدانید اولین توکن ERC20 که در سیستم دای چند وثیقه‌ای در کنار اتر استفاده شد، بت (BAT) بود.

در زمان ویرایش این مقاله قیمت دای برابر ۰.۹۹۹۵ دلار است و این رمزارز از نظر ارزش بازار در رتبه ۱۹ بین تمام رمزارزها قرار دارد. همچنین تعداد کل توکن‌های در گردش ۵٬۱۵۵٬۸۱۴٬۳۲۲.۱ است. ۱.۲۲ دلار بیشترین قیمت دای است که در ۲۳ اسفند ۱۳۹۸ ثبت شد،‌کمترین قیمت هم ۰.۹ دلار است که مربوط به ۴ آذر ۱۳۹۸ است.

اکثر کاربران نه به تولید دای نیازی دارند و نه نیازی است بدانند چگونه تولید می‌شود، تنها ثابت ماندن ارزش این رمزارز است که مهم است.

هر چه این توکن در شرایط مختلف ارزش ۱ دلاری را بهتر حفظ کند، کاربران بیشتری جذبش می‌شوند، آن را می‌پذیرند، خرج می‌کنند و در معاملاتشان از آن استفاده می‌کنند. در ادامه به دلیل اهمیت استیبل کوین‌ها می‌پردازیم.

چرا DAI مهم است و چه نیازی به استیبل‌کوین‌ها داریم؟

رمزارز باثبات یا StableCoin یک دارایی دیجیتالی است که روی بلاکچین صادر می‌شود و ارزش آن به یک دارایی فیزیکی مثل دلار یا طلا وابسته یا پگ (Peg) شده است. استیبل کوین‌ها انواع مختلفی دارند و دارای پشتوانه‌های مختلف از پول نقد،‌ اوراق تجاری، طلا، رمزارزها و غیره هستند. همچنین رمزارزهای باثبات بدون پشتوانه و الگوریتمی هم داریم که فرکس (Frax) نمونه‌ای از آن است.

اسم استیبل کوین‌ها دلیل اصلی وجود آن‌ها را نشان می‌دهد. رمزارزها دارایی‌های به شدت پرنوسان هستند که همین مشکلات زیادی ایجاد می‌کند. نمی‌توان از آن‌ها برای انجام معاملات روزانه و تجارت استفاده کرد. نه خریدار حاضر است توکنی که احساس می‌کند ارزشش افزایش پیدا می‌کند را برای یک خرید ۲۰ دلاری خرج کند.

نه فروشنده حاضر است در ازای محصول ۲۰ دلاری رمزارزی دریافت کند که شاید جند ساعت بعد ارزشش نصف شود. در مورد رمزارزی مثل بیت‌کوین، علاوه بر نوسان قیمت بحث مدت زمان تایید و نهایی شدن تراکنش هم مطرح است.

موضوع دیگر به معاملات و ترید رمزارزها باز می‌گردد. وقتی هر دو جفت معاملاتی (Pair) دارای نوسان باشند، برنامه‌ریزی و محاسبه سود و زیان برای معامله‌گران بسیار سخت می‌شود. همچنین در مواقعی که بازار خرسی می‌شود، افراد می‌خواهند رمزارزهای خود را تبدیل به یک دارایی باثبات کنند.

بنابراین رمزارزهای باثبات را می‌توان در خریدهای روزانه و تجارت استفاده کرد و از مزایای کریپتوکارنسی مثل شفافیت، ۲۴ساعته و بدون مرز بودن بهره برد، همین امر می‌تواند منجر به پذیرش بیشتر ارزهای دیجیتال نزد عموم مردم شود.

معامله ارزهای دیجیتال با جفتی که یک طرفش ارزش ثابتی داشته باشد،‌ راحت‌تر می‌شود. همچنین در بازارهای نزولی افراد دارایی خود را یک Stablecoin تبدیل می‌کنند و جلوی خروج سرمایه از بازار ارزهای دیجیتال گرفته می‌شود.

دای DAI چطور ایجاد می‌شود و عملکرد آن چگونه است؟

عده‌ای DAI را یک شاهکار می‌دانند که با مشوق‌های اقتصادی توانسته ثبات یک دلاری را حفظ کند. دای در پلتفرم میکر همیشه با قیمت ۱ دلار ایجاد شود.

هنگامی که ارزش دای بیشتر از ۱ دلار باشد، کاربران می‌توانند آن را به قیمت ۱ دلار از پلتفرم گرفته و به قیمت بالاتر در صرافی‌ها بفروشند. اگر هم قیمت دای کمتر شود،‌ عکس این حالت رخ می‌دهد.

همانطور که گفتیم دای در اصل، گرفتن وام در ازای تعدادی از دارایی‌ها روی شبکه اتریوم است. ما در شبکه بانکی می‌توانیم یک سند وثیقه بگذاریم و وام بگیریم. اگر نتوانیم بازپرداخت آن را انجام دهیم، بانک دارایی ما را تصاحب می‌کند. در اکوسیستم میکر هم همین اتفاق می‌افتد.

قراردادهای هوشمندی به نام CDP یا Collateralized Debt Position وجود دارد که کاربران رمزارزهای خود مثل اتر را به آن ارسال می‌کنند، در مقابل هم میزانی استیل‌کوین دای وام می‌گیرند. بنابراین CDPها محل نگهداری وثیقه‌ها هستند.

اگر ارزش وثیقه کاهش یابد (مثلا قیمت اتر از ۱۶۰۰ به ۱۴۰۰ دلار برسد)،‌ میکر به طور خودکار بخشی از وثیقه را به حراج می‌گذارد تا از ضرر جلوگیری شود. در این حالت وثیقه اصطلاحا لیکویید یا نقد می‌شود.

کاربر نمی‌تواند دقیقا به ارزش وثیقه‌اش وام بگیرد و همیشه باید به یک نسبتی،‌ بیشتر از وامی که می‌گیرد وثیقه بگذارد. به این حالت وثیقه‌گذاری بیش از حد یا Over Collateralization گفته می‌شود. با توجه به ماهیت پرنوسان رمزارزها، این کار یک حاشیه اطمینان ایجاد می‌کند.

به نسبت بین میزان وام و وثیقه، نسبت وثیقه یا Collateral Ratio گفته می شود. وثیقه شما حداقل باید به اندازه Collateral Ratio از وامی که گرفتید،‌ بیشتر باشد و این حداقل همیشه باید حفظ شود. در صورتی که به دلیل کاهش قیمت وثیقه این نسبت کمتر شود، فرآیند نقد کردن وثیقه به منظور حفظ کردن این حداقل آغاز می‌شود.

اگر وثیقه شما به مرحله لیکویید شدن برسد، میزانی کارمزد برای نقد کردن آن هم از شما گرفته می‌شود. این کارمزد وضع شده است تا انگیزه‌ای باشد برای کاربران که همیشه میزان وثیقه خود را بالاتر از آستانه مجاز قرار دهند.

این امکان وجود دارد تا هر زمان که خواستید، میزانی از وام خود را بازگردانید یا به میزان وثیقه خود اضافه کنید تا از محدوده لیکویید شدن فاصله بگیرید.

هر زمان بازپرداخت وامتان را تکمیل کنید،‌ وثیقه شما آزاد می‌شود. DAIهایی که پس می‌دهید هم سوزانده می‌شوند، چرا که دیگر پشتوانه‌ای ندارند.

برنامه غیرمتمرکز Oasis

میکردائو برای فرآیند وام گرفتن DAI، از برنامه غیرمتمرکز Oasis.app استفاده می‌کند. در این برنامه قابلیت‌هایی دیگری هم به جز وام گرفتن وجود دارد. صندوق‌های مختلفی که می‌توانید با واریز وثیقه به آن‌ها وام بگرید را در این پلتفرم می‌توانید مشاهده کنید.

همچنین گزینه‌ای به نام Earn وجود دارد که با پس‌انداز کردن رمزارز دای، میزانی پاداش به شما تعلق می‌گیرد. درصد پاداش نرخ پس‌انداز دای یا DSR نام دارد که توسط جامعه میکر مشخص می‌شود.

نقش میکردائو و توکن MKR

رمزارز باثبات DAI محصول میکردائو است؛ پروژه‌ای بسیار قدیمی که توسعه آن قبل از آغاز به کار اتریوم شروع شده است و همانطور که گفتیم، مورد حمایت خالق اتریوم هم هست. میکر به معنای واقعی یک سازمان مستقل غیرمتمرکز یا دائو است و هولدرهای توکن MKR، در آن حق رای دارند.

اعضای جامعه MakerDAO مواردی زیادی در پروسه وام‌گرفتن DAI را تعیین می‌کنند. مثلا تمام توکن‌های ERC20 قابلیت پذیرش به عنوان وثیقه را دارند و این اعضا هستند که با رای دادن مشخص می‌کنند چه توکن‌هایی پذیرفته شود.

هولدرهای میکر در تنظیم پارامترهایی مثل نسبت وثیقه نقش دارند و می‌توانند برای هر صندوق،‌ نرخ متفاوتی را در نظر بگیرند. یکی از مکانیزم‌های میکر که حکم یک لایه امنیتی در مواقع سقوط قیمت وثیقه را دارد، تولید تعدادی توکن MKR و فروش آن‌ها برای جبران کسری وثیقه‌ها و در نتیجه ثابت نگه داشتن ارزش دای است.

بنابراین هولدرهای MKR برای آن که ارزش دارایی آن‌ها کاهش نیابد، باید حواسشان به پارامترهایی که تنظیم می‌کنند و شرایط بازار باشد.

یک لایه امنیتی دیگر به نام تسویه حساب جهانی هم وجود دارد که یک مکانیزم فوق‌العاده برای مواقع اضطراری است. با فعال شدن این گزینه توسط جامعه میکر، عملکرد کل سیستم متوقف می‌شود. سپس وثیقه اولیه به همه دارندگان DAI بازگردانده می‌شود.

کاربرد دای DAI چیست؟

رمزارز DAI تمام کاربردهای معمول یک Stablecoin را دارد، می‌توان از آن برای معاملات و تجارت استفاده کرد. همچنین در پلتفرم‌های مختلف دیفای، استخرهای نقدینگی زیادی با پیر دای وجود دارند؛ بنابراین برای تامین نقدینگی می‌توان از آن استفاده کرد. به چز این موارد دو کاربرد خاص دیگر نیز برای بزرگترین استیبل کوین غیرمتمرکز بازار نیز وجود دارد:

• اهرم غیرمتمرکز: اگر میزانی اتر دارید و اعتقاد دارید که قیمت ETH افزایش پیدا می‌کند،‌ می‌توانید آن را وثیقه کرده و DAI وام بگیرید. سپس با این وام اتر خریده و مجدد این فرآیند را بارها تکرار کنید. به این صورت شما در اصل از یک اهرم غیرمتمرکز استفاده می‌کنید.
• آربیتراژ: قیمت دای در Oasis همیشه یک دلار است، در حالی که در صرافی‌ها ممکن است بیشتر یا کمتر باشد. این اختلاف قیمت، فرصت آربیتراژ را فراهم می‌کند که در اصل یکی از مکانیزم‌های میکر برای حفظ ثبات قیمت است.

مزایا و معایب DAI چیست؟

دای تمام مزایای یک استیبل‌کوین‌ را به همراه دارد و غیرمتمرکز بودن آن ویژگی‌های دیگری ایجاد می‌کند. این رمزارز بدون هیچ واسطه‌ای قابل مبادله است، هیچ شخص یا شرکتی بر روی آن کنترل ندارد و هیچ دولت یا مقام رسمی نمی‌تواند آن را تعطیل کند یا مانع عملکرد آن شود.

چیزی که DAI را از دیگر استیبل کوین‌ها جدا می‌کند و بزرگترین مزیت آن به حساب می‌آید، شفافیت کامل است و هر لحظه می‌توان میزان دارایی پشتیبان آن را مشاهده کرد.

با استفاده از MakerScan می‌توان دریافت که چه میزان اتریوم یا سایر رمزارزها به عنوان وثیقه در نظر گرفته شده‌اند. این سطح از شفافیت را با رمزارزی مانند تتر که همیشه پشتش حرف و حدیث وجود داشته است،‌ مقایسه کنید.

اما توکن دای معایبی نیز دارد. در حالی که DAI از یک افت گسترده در ارزش اتریوم جان سالم به در برد و همچنان با دلار یکسان بود، اما همیشه نگرانی از سقوط ناگهانی ارزش اتر و بازار رمزارزها وجود دارد.

در صورت سقوط ناگهانی​​، ممکن است هزاران یا ده‌ها هزار CDP فوراا قبل از بازگشت قیمت به حالت عادی، لیکویید شوند.

علاوه بر این، کل پروژه بر روی بلاک چین اتریوم ساخته شده است که هنوز هم در معرض اشکالات است و نمی‌توان آن را بالغ در نظر گرفت.

موضوع دیگر که می‌تواند تهدیدی برای ارزش دای باشد،‌ وابستگی سیستم به اوراکل‌ها برای دریافت قیمت اتر است. اگر اختلالی در عملکرد اوراکل ایجاد شود، می‌تواند مشکل ایجاد کند.

چرا از دای DAI به عنوان جایگزین تتر برای ایرانی‌ها نام برده می‌شود؟

تتر بزرگترین استیبل‌کوین در بازار رمزارزها است که در زمان ویرایش مقاله از نظر مارکت کپ،‌ در رتبه سوم بین تمام ارزهای دیجیتال قرار دارد.

از نظر حجم معاملات روزانه نیز بالاتر از همه رمزارزها قرار می‌گیرد. این موارد نشان‌‌دهنده جایگاه تتر در معاملات رمزارزها است. در کشور ما هم تتر نقش پررنگی در معاملات کریپتویی کاربران ایرانی دارد و بالاترین حجم معاملات روزانه به این رمزارز اختصاص دارد.

تتر یک استیبل‌کوین متمرکز است. شرکت آمریکایی Tether Ltd مسئول صدور و تامین پشتوانه USDT است. تهدید اصلی مربوط به کدی است که در قرارداد هوشمند این رمزارز وجود دارد.

بر اساس این کد مالکان شرکت هر زمان که بخواهند برای جلوگیری از اقدامات مجرمانه خلاف قانون،‌می‌توانند تتر را حتی در کیف پول کاربران نیز فریز کنند.

داستان ایران، آمریکا و تحریم‌ها هم که برای همه ما مشخص است؛ بنابراین استفاده از تتر به معنای پذیرفتن ریسک فریز شدن دارایی است.

این جاست که ارزش دای به عنوان یک رمزارز باثبات غیرمتمرکز ۱ دلاری برای کاربران ایرانی مشخص می‌شود. توصیه می‌کنیم تا حد امکان از تتر چه برای معاملات و ارسال به صرافی‌های بین‌المللی و چه برای نگهداری در کیف پول به عنوان سرمایه‌گذاری دلاری استفاده نکنید.

رمزارز DAI را از کجا بخریم و بهترین کیف پول برای آن چیست؟

علاوه بر این که دای را می‌توان با وثیقه‌گذاری در پلتفرم Oasis وام گرفت،‌ خرید این استیبل کوین در بیشتر صرافی‌های متمرکز داخلی و خارجی مثل بایننس، کوین‌بیس،‌کوکوین و غیره نیز امکان‌پذیر است. همچنین امکان معامله DAI در صرافی‌های غیرمتمرکز مختلف مثل یونی سواپ و سوشی سواپ نیز وجود دارد.

توکن اصلی دای دارای استاندارد ERC20 است؛ بنابراین از بهترین کیف پول های اتریوم برای نگهداری آن مثل تراست والت،‌ متامسک و غیره می‌توان استفاده کرد. گزینه امن‌تر برای نگهداری بلندمدت هم کیف پول‌های سخت‌افزاری مثل لجر است.

پرسش و پاسخ (FAQ)

• دای چیست؟
  ارز دیجیتال دای یک استیبل کوین غیرمتمرکز با ارزش ۱ دلار است. این رمزارز محصول میکردائو است و کاربران می‌توانند با وثیقه کردن اتر و توکن‌های ERC20، دای تولید کنند.
• تفاوت دای با تتر چیست؟
  تتر رمزارز باثباتی با ارزش ۱ دلار است که توسط شرکت Tether Ltd صادر می‌شود. این شرکت در ازای صدور هر ا تتر،‌ ۱ دلار را باید سپرده کند.
• همچنین آن‌ها توانایی فریز کردن USDT در هر کیف‌پولی را در صورت تشخیص رفتار خلاف قانون دارند. بر خلاف تتر، دای رمزارز باثبات غیرمتمرکز است و صدور، وثیقه‌گذاری و نقد کردن آن به کمک یک برنامه غیرمتمرکز انجام می‌شود. در دای دیگر خبری از فریز شدن دارایی کاربران نیست.

جمع‌بندی

رمزارز باثبات دای از نظر ارزش بازار در بین استیبل‌کوین‌ها بعد از تتر، USDC و BUSD در جایگاه چهارم قرار گرفته است. این در حالی است که هر سه رمزارز دیگر متمرکز هستند و غیرمتمرکز بودن DAI به شدت جلب توجه می‌کند. دای در نوسانات و ریزش‌های بازار هم به خوبی توانست ارزش ۱ دلاری خودش را حفظ کند تا باورها به آن افزایش پیدا کند.

به خصوص برای ایرانی‌ها که خطر فریز شدن همیشه تهدیدمان می‌کند،‌ دای یک استیبل کوین ایده‌آل است. در این مقاله به این که ارز دیجیتال دای DAI چیست،‌ نحوه عملکرد آن و مکانیزم ثابت نگه‌داشتن قیمت پرداختیم. همچنین بررسی کردیم که چرا دای از تتر بهتر است.